آزمایش هموگلوبین A1c

 غربالگری و تشخیص

آزمایش هموگلوبین A1c ممکن است برای غربالگری و تشخیص دیابت و پیش دیابت در بزرگسالان استفاده شود.

 از تست A1c ، برای موارد زیر استفاده نشود:

- غربالگری دیابت مرتبط با فیبروز کیستیک

- تشخیص دیابت بارداری در زنان باردار

- تشخیص دیابت در کودکان و نوجوانان

- افرادی که اخیراً خون‌ریزی شدید یا انتقال خون داشته‌اند

- افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه یا بیماری کبدی

- افرادی که دارای اختلالات خونی مانند کم‌خونی فقر آهن و کم‌خونی فقر ویتامین B12 هستند

- افرادی که دارای انواع هموگلوبین‌های غیرطبیعی هستند (به عنوان مثال بیماری سلول داسی شکل یا تالاسمی)

در این موارد برای غربالگری یا تشخیص دیابت، باید از گلوکز ناشتای پلاسما، تست تحمل گلوکز خوراکی یا آزمایش فروکتوزامین استفاده شود.

فقط آزمایشات A1c که به یک روش آزمایشگاهی پذیرفته شده و معتبر انجام می‌شوند، باید برای اهداف تشخیصی یا غربالگری مورد استفاده قرار گیرند.

در حال حاضر آزمایشات مربوط به مراقبت مانند آزمایشاتی که ممکن است در مطب پزشک یا بالین بیمار استفاده شود، برای استفاده در تشخیص دقیق نیستند اما می‌توانند برای نظارت‌بر درمان (شیوه زندگی و درمان‌های دارویی) استفاده شوند.

نظارت

از تست A1c همچنین برای کنترل گلوکز در افراد دیابتی در طول زمان استفاده می‌شود. هدف مبتلایان به دیابت این است که سطح گلوکز خون خود را تا حد ممکن نزدیک به حد طبیعی نگه دارند. این امر موجب می شود که عوارض ناشی از افزایش مزمن سطح گلوکز به حداقل ممکن برسد؛ بطور مثال دیابت موجب آسیب تدریجی به اندام‌های بدن مانند کلیه‌ها، چشم‌ها، سیستم قلبی عروقی و اعصاب می‌گردد.

بر‌خلاف تست گلوکز که اطلاعاتی در مورد وضعیت قند خون شخص به طور دقیق در زمان خون‌گیری فراهم می‌کند، آزمایش A1c تصویری از میزان متوسط ​​گلوکز در خون طی ۳-۲ ماه گذشته را نشان می‌دهد. این تست می‌تواند به افراد دیابتی و پزشکان کمک کند تا بدانند آیا اقداماتی که برای کنترل دیابت آنها انجام می‌شود موفقیت‌آمیز است یا باید اصلاح شود.

A1C اغلب برای افرادی که به تازگی تشخیص دیابت در آن‌ها محرز شده است، تعیین می‌کند که میزان گلوکز خون کنترل نشده آن‌ها طی ۳-۲ ماه گذشته چقدر بالا رفته است.

این آزمایش ممکن است چندین بار انجام شود تا زمانی که سطح بهینه‌ی گلوکز به‌دست آید.

غربالگری و تشخیص

A1c ممکن است به عنوان بخشی از یک معاینه بهداشتی باشد یا در صورت مشکوک بودن کسی به دیابت به دلیل علائم کلاسیک یا علائم افزایش سطح گلوکز خون (هایپرگلیسمی) مانند :

- افزایش تشنگی و نوشیدن مایعات

- افزایش ادرار

- افزایش اشتها

- خستگی

- تاری دید

- عفونت‌هایی که به‌صورت آهسته بهبود می‌یابند.

تست A1c همچنین ممکن است در بزرگسالانی که دارای اضافه وزن به همراه عوامل خطر که در ادامه ذکر شده، در‌نظر گرفته شود:

 - کم‌تحرکی

 - بستگان درجه یک (خواهر و برادر یا والدین) افراد مبتلا به دیابت

- نژاد یا قومیت پرخطر (به عنوان مثال، آمریکایی آفریقایی تبار، لاتین، آمریکایی بومی، آمریکایی آسیایی، ساکنین جزایر اقیانوس آرام)

- فشار خون بالا

- پنل چربی غیر طبیعی (HDL کلسترول پایین و یا تری گلیسیرید بالا)

- زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک

- سابقه بیماری‌های قلبی عروقی

- سایر شرایط بالینی مرتبط با مقاومت به انسولین

انجمن دیابت آمریکا (ADA) توصیه می‌کند که آزمایش A1c  در سن ۴۵ سالگی برای افراد دارای اضافه وزن یا چاقی آغاز شود. اگر نتیجه طبیعی است، آزمایش باید حداقل در فواصل ۳ساله تکرار شود (با در نظر گرفتن نتایج اولیه و وضعیت خطر ممکن است در فواصل کم‌تری لازم است این تست تکرار شود) یا هنگامی‌که علائم کلاسیک افزایش سطح گلوکز خون مشاهده می‌شود.

افرادی که مبتلا به دیابت تشخیص داده نمی‌شوند اما در معرض خطر بیش‌تری برای ابتلا به دیابت (پیش دیابت) هستند، باید حداقل سالانه سطح A1c خود را آزمایش کنند.

 نظارت

بسته به نوع دیابتی که فرد دارد، کیفیت کنترل دیابت آن شخص و همچنین براساس توصیه‌های پزشک معالج، آزمایش A1c ممکن است هر سال ۲ تا ۴ بار اندازه‌گیری شود.  ADA برای دستیابی به اهداف درمانی و کنترل قند خون پایدار، آزمایش A1c را برای افراد دیابتی حداقل دو بار در سال توصیه می‌کند.

هنگامی که کسی برای اولین بار به دیابت مبتلا می‌شود یا اگر سطح بهینه گلوکز به‌دست نیامده باشد، ممکن است A1c به‌ صورت فصلی تجویز شود.

- در غربالگری و تشخیص، برخی از نتایج که ممکن است دیده شود شامل موارد زیر است:

- فردی که دیابت ندارد: نتیجه A1c کم‌تر از ٪۷/۵ (۳۹ میلی‌مول در مول) است.

- دیابت: سطح  ٪۶/۵ A1c (۴۸ mmol/mol) یا بالاتر باشد.

- افزایش خطر ابتلا به دیابت در آینده (پیش دیابت): A1c ۵/۷٪ تا ٪۶/۴ (۳۹-۴۶ میلی‌مول بر مول)

برای نظارت‌بر کنترل گلوکز، A1c  در حال حاضر به عنوان درصد گزارش می‌شود و برای اکثر افراد دیابتی توصیه می‌شود که هدف آن‌ها پایین نگه‌داشتن هموگلوبین A1c زیر ٪۷ می‌باشد.

افراد دیابتی هر‌چقدر بتوانند A1c خود را  به کم‌تر از ٪۷ ( آنچه که انجمن دیابت آمریکا درنظر دارد) حفظ کنند بدون این‌که دچار کاهش زیاد در گلوکز خون (هیپوگلیسمی) شوند، دیابت آن‌ها بهتر کنترل می‌شود.

با افزایش A1c، خطر عوارض نیز افزایش می‌یابد.  با این حال اگر به دیابت نوع ۲ مبتلا هستید، می‌توانید با مشورت با پزشک خود، میزان بهینه A1c خود را تعیین کنید. این هدف ممکن است به عوامل مختلفی از جمله سابقه‌ی ابتلا به دیابت از زمان تشخیص، وجود بیماری‌های دیگر و همچنین عوارض دیابت (به عنوان مثال، اختلال در بینایی یا از دست دادن آن، آسیب کلیه)، خطر عوارض ناشی از افت قند خون، میزان امید به زندگی و این که آیا فرد از مراقبت‌های بهداشتی مناسب و در دسترس (بیمه درمانی ) برخوردار است، بستگی دارد.

به عنوان مثال یک فرد مبتلا به بیماری قلبی که سال‌ها با دیابت نوع ۲ زندگی کرده و فاقد عوارض دیابتی است ممکن است مقادیر بالاتر A1c  (به عنوان مثال ، ٪۸/۰-۷/۵)  برای وی قابل قبول باشد. در حالی که در یک فرد سالم و عادی هدف درمانی برای این آزمایش کم‌تر است (به عنوان مثال، ۶/۵-۶/۰) و تا زمانی که قند خون پایین خطری برای فرد نداشته باشد در این محدوده توصیه می‌شود.

 گزارش آزمایش A1c همچنین ممکن است شامل نتیجه بیان شده در واحد SI (میلی مول در مول) و گلوکز متوسط ​​تخمین زده شده (eAG) باشد که نتیجه محاسبه شده بر اساس سطح هموگلوبین A1c است. گلوکز متوسط ​​تخمین زده شده (eAG) به طور غیرمستقیم سطح گلوکز را در طی 2-3 ماه قبل از اندازه گیری A1c، منعکس می کند .

هدف از گزارش eAG کمک به فرد در ارتباط دادن نتایج A1c با سطح کنترل روزانه گلوکز (پایش توسط دستگاههای اندازه گیری قند خون خانگی) و آزمایشات گلوکز آزمایشگاهی است. فرمول eAG درصد A1c را به واحد mg / dL یا mmol / L تبدیل می کند. (برای بررسی جزئیات، به قسمت زیرین مراجعه کنید.)

 لازم به ذکر است که eAG  ارزیابی گلوکز فرد در طی چند ماه گذشته است و مطابقت کاملی با هیچ  کدام از نتایج آزمایشهای روزانه گلوکز ندارد ADA .این محاسبه را پذیرفته و یک ماشین حساب و اطلاعات در مورد eAG  را در وب سایت DiabetesPro ارائه می دهد.

وب سایت NGSP همچنین یک ماشین حساب برای تبدیل هموگلوبین A1c در واحدهای SI  از mmol / mol به درصد فراهم کرده است.

بله. اگر برای فردی از قبل دیابت تشخیص داده شده است، ممکن است از یک آزمایش خانگی برای کنترل گلوکز در طول زمان استفاده شود. با این حال آزمایش خانگی (آزمایش مراقبتی با نتایج تقریبی) برای غربالگری یا تشخیص بیماری توصیه نمی‌شود.

آزمایش‌های مورد تایید FDA وجود دارد که می‌تواند در خانه استفاده شود.

فراتر از اختلاف در واحدهایی که برای گزارش آن‌ها استفاده می‌شود، A1c به‌طور متوسط، قند خون را ​​در طول زمان نشان می‌دهد در‌حالی که گلوکز خون شما نشان‌دهنده غلظت فعلی یا لحظه‌ای در خون شما است. گلوکز خون شما تغییرات قند خون را که به طور روزانه اتفاق می‌افتد، مقادیر بالا و پایین را در لحظه‌هایی که اندازه‌گیری می‌شود نشان می‌دهد. نتیجه‌ی هر آزمایش (گلوکز) خون مانند نوعی عکس فوری است و در هر زمان متفاوت است .

A1c نشانه این است که "به طور کلی" گلوکز شما در طی چند ماه گذشته افزایش یافته یا "به طور کلی" طبیعی بوده است و ذاتا به اندازه قند خون حساس نیست. با این حال اگر کنترل روزانه گلوکز شما پایدار است (خوب یا بد)، پس هم A1c و هم گلوکز خون باید این را منعکس کنند.

یادآوری تاخیر زمانی مرتبط با A1c مهم است. کنترل خوب گلوکز در ۳-۲ هفته گذشته به طور قابل توجهی بر نتیجه A1c تا چند هفته دیگر تأثیر نخواهد گذاشت. علاوه‌بر این یادآوری این نکته نیز مهم است که هموگلوبین گلیکه شده و گلوکز خون دو چیز متفاوت اما مرتبط هستند. به دلایل ناشناخته، A1c  برخی از افراد ممکن است به طور دقیق میزان ​​گلوکز متوسط خون آن‌ها را منعکس نکند.

فرمول ADAG (میانگین گلوکز مشتق شده از A1c) که برای محاسبه eAG از نتیجه هموگلوبین A1c (A1c) شما استفاده می‌شود:

28.7 X A1c (%) – 46.7 = eAG (milligrams/deciliter, mg/dL)

به‌عنوان نمونه اگر میزان A1c برابر ٪۶ باشد، محاسبه به این صورت است:

  28.7 X6 – 46.7 = 126 mg/dL

میانگین گلوکز، ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برآورد شده است. معنی آن این است که به ازای هر یک درصد که A1c شما افزایش می‌یابد، متوسط ​​گلوکز در حدود ۲۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر افزایش می‌یابد.

برای اهداف نظارت، روشی که A1c گزارش می‌شود در حال تغییر است. به طور سنتی در ایالات متحده، A1c  به صورت درصد گزارش شده است و انجمن دیابت آمریکا (ADA) توصیه کرده است که افراد دیابتی سعی کنند A1c خود را زیر ٪۷ نگه دارند. بیش از یک دهه تلاش ملی و بین المللی برای بهبود و استاندارد‌سازی آزمایش A1c و  نحوه‌ی گزارش آن منجر به انتشار بیانیه اجماع در سال ۲۰۰۷ (و به‌روزرسانی در سال ۲۰۱۰) توسط ADA، انجمن اروپایی برای مطالعه‌ی دیابت، (EASD)، فدراسیون بین المللی شیمی بالینی و پزشکی آزمایشگاهی (IFCC)، انجمن بین المللی دیابت کودکان و نوجوانان و فدراسیون بین المللی دیابت گردید.

این اظهارات مشترک و تکمیل مطالعه‌ای به نام ADAG (گلوکز متوسط ​​ مشتق شده از A1c) که بیش‌تر رابطه بین غلظت گلوکز خون و A1c را بررسی می‌کرد، منجر به توصیه‌ای شد که A1c در سراسر جهان به دو روش گزارش شود:

 - به صورت درصد (بر اساس واحدهای مشتق شده از برنامه ملی استاندارد گلیکوهموگلوبین (NGSP))  

- در سیستم بین المللی  (Système International) میلی مول بر مول  میانگین تخمینی گلوکز (eAG) بر اساس فرمولی که از گروه مطالعه ADAG تهیه شده است با  mg /dL یا mmol /l  به عنوان واحدهایی که همچنان توسط ADA و انجمن شیمی بالینی آمریکا در بیانیه مراقبت از دیابت در سال ADA 2015 شناخته می‌شوند تهیه شده است نیز ممکن است گزارش شود.  معنای این امر برای افراد مبتلا به دیابت و پزشکان در ایالات متحده این است که نتایج A1c به صورت درصد گزارش می‌شود اما ممکن است علاوه‌بر‌این به صورت mmol /mol و در بعضی موارد به عنوان EAG  با همان نوع گزارش شود.  همچنین واحد (میلی‌گرم در دسی‌لیتر) توسط دستگاه‌های اندازه‌گیری گلوکز خانگی و نتایج آزمایشگاهی گزارش می‌شود.

آزمایش A1c منعکس‌کننده افزایش یا کاهش موقتی یا حاد گلوکز خون نیست و نیز کنترل خوبی برای وضعیت قند خون در ۳ الی ۴ هفته گذشته نخواهد بود. نوسانات گلوکز در شخصی که دیابت "شکننده" دارد نیز در A1c  منعکس نخواهد شد. شرایطی که بر کیفیت و کمیت گلبول‌های قرمز خون (RBC) و هموگلوبین تأثیر بگذارد (به عنوان مثال کمبود آهن، خون‌ریزی، همولیز و غیره) بر نتایج آزمایش A1c تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال اگر کسی دچار فقر آهن باشد، ممکن است سطح A1c افزایش یابد یا اگر فردی درمان اریتروپویتین را انجام دهد یا اخیراً انتقال خون داشته باشد، ممکن است A1c دقیق نباشد و به طور دقیق کنترل گلوکز را برای ۳-۲ ماه گذشته منعکس نکند.