هنگامی که علائمی از عفونت حاد هپاتیت دارید مانند زردی، یا ممکن است در معرض ویروس هپاتیت A یا HAV قرار داشته باشید، از این آزمایش بهره برده میشود.
نمونه خونی که از ورید بازوئی گرفته میشود.
خیر
هپاتیت A یک عفونت کبدی بسیار مسری است که توسط ویروس هپاتیت A یا HAV ایجاد میشود. این ویروس یکی از چندین علل مختلف هپاتیتهای ویروسی است، بیماریی که با التهاب و بزرگ شدن کبد مشخص میشود. این آزمایش آنتیبادیهایی را در خون تشخیص میدهد که توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عفونت هپاتیت A تولید میشوند. هپاتیت A یکی از پنج ویروس هپاتیت است که تاکنون شناسایی شده است، از جمله B ، C ، D و E که به عنوان عامل بیماری شناخته شدهاند. در حالی که هپاتیت A میتواند یک بیماری حاد و شدید ایجاد کند که به طور معمول 1 تا 2 ماه طول میکشد، اما مانند برخی دیگر از ویروسهای هپاتیت باعث عفونت مزمن نمیشود. هپاتیت A معمولاً از طریق آلودگی مدفوع (مقعدی) یا با بلعیدن غذا یا آب آلوده به مدفوع فرد آلوده (بیماری منتقله از راه غذا) از فردی به فرد دیگر منتقل میشود.
عوامل خطر شناخته شده برای هپاتیت A شامل:
افرادی که از داروهای غیرقانونی استفاده میکنند.
اگرچه دلایل زیادی برای هپاتیت وجود دارد اما علائم آنها به یک شکل هستند. در هپاتیت، کبد آسیب دیده و قادر به عملکرد طبیعی نیست و نمیتواند سلسله اعمالی بر روی سموم یا مواد زائد مانند بیلی روبین انجام دهد که قابل دفع از بدن شوند. در طول دوره بیماری، سطح بیلی روبین و آنزیمهای کبدی در خون میتواند افزایش یابد. در حالی که آزمایشاتی مانند بیلی روبین یا آزمایشات پنل کبد میتواند مسئلهی هپاتیت را برای پزشک مطرح کند اما علت را مشخص نمیکنند. آزمایشهای آنتیبادی برای ویروسهای هپاتیت ممکن است به تعیین علت کمک کنند.
دو گروه مختلف از آنتیبادی هپاتیت A وجود دارد که ممکن است مورد آزمایش قرار گیرند، IgM و IgG.
وقتی فرد در معرض هپاتیت A قرار میگیرد، بدن ابتدا آنتیبادیهای IgM بر علیه ویروس هپاتیت A را تولید میکند. این آنتیبادیها به طور معمول 2 تا 3 هفته پس از اولین آلودگی ایجاد میشوند (و قبل از شروع علائم قابل تشخیص هستند) و حدود 3 تا 6 ماه باقی میمانند. آنتیبادیهای IgG بر علیه ویروس هپاتیت A طی 1 تا 2 هفته پس از آنتیبادیهای IgM تولید میشوند و معمولاً مادام العمر باقی میمانند. (برای اطلاعات بیشتر قسمت زیرین را مطالعه کنید.)
واکسنی که از ابتلا به بیماری هپاتیت A جلوگیری میکند از سال 1995 در دسترس است. از نظر تاریخی، نرخ عفونت از نظر چرخهای متفاوت است و در سرتاسر کشور هر 10-15 سال افزایش مییابد. با این حال طبق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، از زمان در دسترس بودن واکسن، میزان ابتلا به هپاتیت A بیش از 95 درصد کاهش یافته است. در سال 2015، تعداد موارد حاد هپاتیت A در سراسر کشور 2800 مورد تخمین زده شده است.
این آزمایش برای کمک به تشخیص عفونت کبد ناشی از ویروس هپاتیت A یا HAV استفاده میشود. دلایل مختلفی برای هپاتیت و علائم همراه آن وجود دارد، بنابراین ممکن است از این آزمایش برای تعیین اینکه آیا علائم ناشی از هپاتیت A است یا خیر، استفاده شود. چند نوع مختلف از این آزمایش ممکن است برای شناسایی گروههای مختلف آنتیبادیهای هپاتیت A استفاده شود.
در توصیههای کمیته مشورتی در زمینه ایمن سازی (ACIP) آمده است که "آزمایش پس از واکسیناسیون" به دلیل میزان بالای پاسخ بدن در برابر واکسن در بزرگسالان و کودکان ، توصیه نمیشود.
بعلاوه همه روشهای آزمایش برای استفاده معمول تشخیصی در ایالات متحده، بعد از واکسیناسیون حساسیت لازم برای تشخیص غلظت کم آنتیبادی برعلیه HAV را ندارند.
در هپاتیت حاد، آزمایشات دیگری مانند بیلی روبین، پنل کبدی، ALT و AST ممکن است با آزمایش هپاتیت ویروسی انجام شود تا به تشخیص بیماری کمک کند.
آزمایش برای بررسی وجود آنتی بادی IgM در برابر هپاتیت A هنگامی انجام میشود که کسی علائم حادی مانند موارد زیر را داشته باشد:
در برخی افراد و در بسیاری از کودکان خردسال، هپاتیت A ممکن است هیچ علائمی ایجاد نکند.
کودکان آلوده به HAV اغلب علائم بسیار خفیفی مانند تب و اسهال دارند بطوریکه اغلب تصور میشود که "آنفلوانزا" دارند. همچنین ممکن است آزمایش HAV در صورت احتمال مواجههی فرد با ویروس، بدون توجه به وجود علائم یا نبودن آن انجام شود.
نتایج آزمایش هپاتیت ممکن است موارد زیر را نشان دهد:
نتایج نشان میدهد که: |
HAV IgG or Total Antibody (IgM and IgG) |
HAV IgM |
عفونت حاد یا اخیر با HAV وجود دارد |
تشکیل نشده |
مثبت |
بدون عفونت فعال اما مواجهه ی قبلی با ویروس HAV. مصونیت نسبت به HAV ایجاد کرده یا اخیراً برای HAV واکسینه شده است |
مثبت |
منفی |
در معرض HAV قرار گرفته است اما عفونت حاد را رد نمیکند |
مثبت |
تشکیل نشده |
بدون عفونت HAV فعلی یا قبلی؛ در صورتی که خطری وجود داشته باشد ممکن است واکسن توصیه شود |
منفی |
تشکیل نشده |
یک آزمایش آنتیبادی کل، آنتی بادی IgM و IgG را تشخیص میدهد اما تمایزی بین آنها ایجاد نمیکند. اگر آزمایش آنتیبادی کل یا نتیجه IgG هپاتیت A مثبت باشد و کسی هرگز علیه HAV واکسینه نشده باشد، بیانگر این است که فرد در گذشته در معرض ویروس قرار داشته است. حدود ۳۰ درصد از بزرگسالان بالای ۴۰ سال آنتیبادی برای هپاتیت A دارند.
واکسنهای هپاتیت A حتی در صورت تجویز حداکثر ۱۵ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس نیز موثر هستند. به نوزادان، افراد مبتلا به نقص ایمنی، افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی یا بزرگسالان بالای ۴۰ سال ممکن است به جای واکسن، از ایمیونوگلبولین برای محافظت پس از مواجهه استفاده شود. اگرچه آنتیبادیهای IgM هپاتیت A برای عفونت حاد با هپاتیت A ارزش تشخیصی دارند اما استفاده از این آزمایش در افرادی که علائم و نشانههای هپاتیت حاد ندارند، افزایش یافته است. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها توصیه کردهاند که این آزمایش فقط برای افرادی که از نظر بالینی به هپاتیت حاد مبتلا هستند استفاده شود تا احتمال نتایج مثبت کاذب کاهش یابد.
ویروس از طریق تماس با مدفوع (مواد دفعی) از یک فرد آلوده و به طور معمول از طریق غذا یا آب آلوده منتقل میشود. اگر فرد آلوده به HAV پس از استفاده از دستشویی دستهای خود را نشوید، این شخص میتواند ویروس را با استفاده از میوهها و سبزیجات خام که توسط دیگران مصرف میشود، یا مستقیماً از طریق تماس فرد به فرد منتقل کند. همچنین میتوانید با خوردن غذاهای دریایی خام (که در آبهای آلوده تغذیه کردهاند) یا غذاهایی که بصورت نامناسب پخته شدهاند، ویروس را دریافت کنید. همچنین ممکن است ویروس را از طریق تماس جنسی با فردی آلوده اما بدون علامت دریافت کنید.
براساس نظر سازمان جهانی بهداشت، تقریباً ۱ تا ۳ هفته قبل از شروع علائمی مانند زردی، میتوانید این بیماری را به دیگران منتقل کنید. علائم به طور معمول در عرض ۴ هفته ایجاد میشوند اما هر زمان بین ۲ تا ۶ هفته پس از عفونی شدن با ویروس، ممکن است علائم بیماری ظاهر شوند. تا چند هفته پس از ایجاد زردی میتوانید همچنان (البته به میزان کمتر) ناقل باشید.
هیچ درمان اختصاصی برای هپاتیت A وجود ندارد. اشکال خفیف بیماری معمولاً به خودی خود برطرف میشوند و هیچ آسیب پایداری به کبد نمیرسانند. تمرکز معمولاً روی درمان حمایتی است، لازم است خود را از مایعات و تغذیه کافی (در نوبتهای بیشتر ولی حجم کمتر) برخوردار نمائید. در موارد نادر، هپاتیت فولمینانت ( ناگهانی)، که تهدید کننده زندگی است و باعث نارسایی کبد میشود، نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. هپاتیت A در افراد مسن و کسانی که به بیماری مزمن کبدی نیز مبتلا هستند، شدیدتر است، بنابراین فرد مبتلا به هپاتیت حاد A در این شرایط باید با دقت بیشتری تحت مراقبت قرار گیرد.
بله، این بیماری واکسن دارد. توصیه میشود همه کودکان در سن یک سالگی واکسینه شوند.
بچههای ۲ تا ۱۸ ساله ای که در سن یک سالگی واکسن نزده اند، باید نسبت به انجام این کار اقدام کنند. تزریق این واکسن همچنین برای افرادی که در معرض خطر بیشتری در برخورد با ویروس هستند، مانند موارد زیر توصیه میشود:
این واکسن همچنین برای کسانی که بیشتر در معرض خطر عوارض بیماری هستند، از جمله افرادی که بیماری مزمن کبدی دارند یا بدلائل دیگری به آسیب کبدی دچار میشوند توصیه میشود.
اگر مشخص شود که در معرض ویروس هپاتیت A قرار گرفتهاید، ممکن است برای جلوگیری از بیماری، واکسن به شما تزریق شود. با رعایت بهداشت نیز میتوان از هپاتیت A پیشگیری کرد. این حالت شامل شستن خوب دستها پس از استفاده از سرویس بهداشتی، پس از تعویض پوشک و قبل از خوردن غذا یا قبل از هرگونه آماده سازی غذا است.
خیر. به محض ابتلا به بیماری و ایجاد آنتیبادی از نوع IgG، ایمنی نسبت به آن تا پایان عمر ایجاد میشود.