آزمایش اندازه گیری سطح کارمازپین خون

آزمایش کاربامازپین برای اندازه‌گیری و پایش بر میزان کاربامازپین در خون برای تعیین اینکه آیا سطح دارو در محدوده درمانی است یا خیر استفاده می‌شود. کاربامازپین در درجه اول برای درمان برخی اختلالات تشنج (که صرع نیز نامیده می‌شود) استفاده می‌شود، اما همچنین برای تثبیت خلق و خوی افراد مبتلا به بیماری دوقطبی، سهولت ترک الکل و کمک به کاهش برخی از انواع دردهای عصبی تجویز می‌شود.

در ابتدا، آزمایش ممکن است برای تعیین دوز مناسب برای یک فرد مورد استفاده قرار گیرد. بسته به نتایج آزمایش خون، دوز دارو ممکن است بالا یا پایین تنظیم شود تا زمانی که سطح خون به محدوده درمانی برسد. سپس از آزمایشات بعدی برای اطمینان از اینکه سطح در محدوده درمانی باقی می‌ماند استفاده می‌شود. اگر وضعیت سلامتی فرد تغییر کند یا مثلاً شروع به مصرف داروهای دیگر کند، ممکن است از آزمایش برای تعیین اینکه آیا تنظیم دوز تجویز شده ضروری است یا خیر استفاده شود.

پزشک ممکن است از آزمایش کاربامازپین برای کمک به بررسی فردی که عوارض جانبی یا واکنش های نامطلوب یا عود علائم را تجربه می‌کند استفاده کند.

آزمایش روتین کاربامازپین مقدار کل کارمازپین یعنی بخش متصل به پروتئین و هم بخش‌های آزاد دارو را اندازه‌گیری می کند. گاهی اوقات آزمایشی برای اندازه گیری کاربامازپین آزاد یا متابولیت فعال بیولوژیکی، کاربامازپین-10، 11-اپوکسید، همراه با آزمایش کاربامازپین کل برای بررسی سهم آنها در درمان فرد درخواست می‌شود.

آزمایشات کاربامازپین در ابتدا درخواست می‌شود و سپس در فواصل زمانی منظم و در صورت لزوم برای اطمینان از حفظ غلظت درمانی خون درخواست می‌شود.

در صورت تغییر دوزهای دارو یا اگر فرد تحت درمان داروهای اضافی (دیگری) را شروع یا قطع کند برای قضاوت در مورد تأثیر آنها بر روی سطح کاربامازپین، آزمایشات کارکازپین توتال درخواست می‌شود.

 هنگامی که غلظت کاربامازپین در خون تثبیت شد، غلظت‌ها در فواصل منظم کنترل می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که در محدوده درمانی باقی می‌مانند.

آزمایش کاربامازپین ممکن است زمانی درخواست شود که به نظر می‌رسد فرد به درمان پاسخ نمی‌دهد و علائمی مانند تشنج، درد عصبی یا نوسانات خلقی دوقطبی عود می‌کند. سطح خون ممکن است به اندازه کافی بالا نباشد، ممکن است فرد دارو را به طور منظم مصرف نکند، یا ممکن است دارو برای آن فرد بی اثر باشد.

آزمایشات کاربامازپین همچنین ممکن است زمانی که فرد سطح دردسرساز عوارض جانبی یا عوارضی را تجربه می‌کند، درخواست شود. عوارض جانبی که ممکن است در هر دوزی دیده شود اما مربوط به غلظت‌های بالاتر است عبارتند از:

• سرگیجه
• حرکت ناهماهنگ
• خواب آلودگی
• تاری دید یا دوبینی
• حرکت غیر ارادی کره چشم به جلو و عقب

سایر عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بثورات قرمز و خارش دار
• حالت تهوع
• گیجی
• حالت استفراغ
• اسهال
• یبوست
• سردرد

در صورتیکه عوارض جانبی جدی مانند موارد زیر در بیمار رخ دهد بلافاصله باید پزشک را آگاه کرد:

• پوست رنگ پریده، ضربان قلب سریع، مشکل در تمرکز
• تب، لرز یا گلودرد
• زخم‌های دهان و گلو
• کبودی یا خونریزی
• سوزن سوزن شدن شدید، بی حسی، درد، ضعف عضلانی
• گیجی، بی قراری، مشکلات بینایی یا توهم
• تنگی نفس
• تورم مچ پا یا پاها
• حجم کمتر از معمول ادرار
• زرد شدن پوست یا چشم
• واکنش شدید پوستی

کاربامازپین همچنین گاهی اوقات می‌تواند باعث اختلال عملکرد کبد، کاهش سطح سدیم، کاهش گلبول‌های سفید خون یا افزایش ائوزینوفیل‌ها شود. در برخی موارد، شدت عوارض جانبی ممکن است نیاز به استفاده از داروهای متفاوت ضد تشنج، دوقطبی یا درد عصبی داشته باشد.

هنگامی که پزشک بخواهد دوز دارو یا متابولیت آن را در درمان دارویی بررسی کند، ممکن است آزمایش کاربامازپین آزاد یا آزمایش کاربامازپین-10، 11-اپوکسید نیز همراه با آزمایش کاربامازپین توتال درخواست داده شود. پزشک ممکن است زمانی این کار را انجام دهد که نتیجه آزمایش کاربامازپین توتال در محدوده درمانی باشد اما فرد تحت درمان عوارض جانبی داشته باشد. گاهی اوقات نتایج به عنوان درصدی از کاربامازپین آزاد به توتال بررسی می‌شود.

محدوده درمانی کاربامازپین زمانی که به تنهایی مصرف شود حدود 4 تا 12 میکروگرم در میلی‌لیتر است. سطوح بالای 15 میکروگرم در میلی لیتر سمی در نظر گرفته می‌شود. محدوده نتایج آزمایش از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر کمی متفاوت است، و ممکن است در واحدهای دیگر مانند میلی‌گرم در لیتر بیان شود. پزشکان و بیماران باید از محدوده ها و واحدهای درمانی مربوط به آزمایشگاهی که آزمایش را انجام می‌دهد استفاده کنند.

در محدوده درمانی، اکثر افراد بدون عوارض جانبی بیش از حد به دارو پاسخ خواهند داد. با این وجود، پاسخ در هر فردی متفاوت است. برخی از افراد تشنج، نوسانات خلقی یا درد عصبی را در انتهای محدوده درمانی تجربه خواهند کرد در حالی که برخی افراد عوارض جانبی بیش از حد را در انتهای بالایی تجربه خواهند کرد. تغییرات کاربامازپین آزاد و کاربامازپین-10، 11-اپوکسید می تواند به این پاسخ کمک کند. افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند باید با پزشک خود در ارتباط باشند تا دوزی را پیدا کنند که برای آنها بهترین است.

به طور کلی، اگر نتایج آزمایش کاربامازپین در محدوده درمانی باشد و فرد تحت درمان دچار تشنج، نوسانات خلقی یا درد عصبی مکرر نباشد و عوارض جانبی قابل توجهی نداشته باشد، دوز کاربامازپین کافی در نظر گرفته می شود.

افراد نباید بدون مشورت با پزشک خود، مصرف داروهای خود را افزایش، کاهش یا قطع کنند، زیرا می‌تواند خطر ابتلا به تشنج را افزایش دهد و ممکن است بر سایر داروهای مصرفی تأثیر بگذارد. تعیین دوز و تنظیم باید بر اساس مورد به مورد بررسی شود.

به همین ترتیب، مردم باید به پزشک خود در مورد سایر داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه یا مکمل‌های گیاهی که مصرف می‌شوند، اطلاع دهند. فهرست بسیار طولانی از داروهای تجویزی ممکن است به طور خطرناکی با کاربامازپین تداخل داشته باشد. از جمله داروهایی که معمولاً درخواست می‌شوند، مانند وارفارین، فلوکستین و سایر داروهای ضد افسردگی، ایزونیازید، تئوفیلین، اریترومایسین، اتوسوکسیماید و بنزودیازپین‌ها هستند. کاربامازپین همچنین می‌تواند بر داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن و مکمل‌های گیاهی مانند خار مریم تأثیر بگذارد یا تحت تأثیر قرار گیرد. بدون مشورت با پزشک خود مصرف داروی جدید را شروع نکنید.

متابولیسم کاربامازپین را می‌توان با داروهایی مانند فنوباربیتال، پریمیدون و فنی توئین افزایش داد و غلظت کاربامازپین را در خون کاهش داد. برخی از این داروها ممکن است نیاز به پایش با سایر آزمایشات خونی داشته باشند زیرا ممکن است غلظت پلاسمایی آنها کاهش یابد.

آب گریپ فروت می تواند سطح کاربامازپین را در خون افزایش دهد.

برخی از افرادی که کاربامازپین مصرف می کنند ممکن است به نور خورشید حساس تر شوند و ممکن است نیاز به اجتناب از نور خورشید داشته باشند. نور خورشید ممکن است باعث بثورات پوستی، خارش، قرمزی یا سایر تغییر رنگ پوست یا آفتاب سوختگی شدید شود.

استفاده از کاربامازپین با کم خونی آپلاستیک، آسیب به مغز استخوان و سلول‌های بنیادی خون، و با آگرانولوسیتوز ارتباط دارد.

کاربامازپین می‌تواند خطر برخی از نقص‌های مادرزادی و مرگ جنین را افزایش دهد و می‌تواند اثربخشی داروهای ضد بارداری خوراکی را کاهش دهد. زنان در سنین باروری باید در این مورد با پزشک خود صحبت کنند.

افرادی که صرع، اختلال دوقطبی یا درد مزمن عصبی دارند، معمولاً در طول زندگی خود کاربامازپین یا سایر داروها را مصرف می کنند. اگر کاربامازپین اثر خود را از دست داد یا عوارض جانبی ایجاد کرد، ممکن است نیاز باشد که دارو(های مختلف) به فرد داده شود. اگر فردی تشنج‌هایی داشته باشد که ناشی از یک بیماری موقت است، ممکن است فرد فقط برای مدت کوتاهی به دارو نیاز داشته باشد.

به طور کلی، خیر. این آزمایش‌های اضافی ممکن است یک یا دو بار برای کمک به بررسی نحوه متابولیسم بدن و استفاده از کاربامازپین درخواست شوند، اما معمولاً برای کنترل روتین استفاده نمی‌شوند.

بر اساس هشدار سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در سال 2007 و برچسب گذاری بالینی کاربامازپین، افراد آسیایی تبار باید قبل از شروع درمان با کاربامازپین آزمایش ژنتیکی انجام دهند. آزمایش ژنتیکی وجود آلل HLA-B*1502 را تشخیص می‌دهد. افراد مبتلا به آلل HLA-B*1502 که شروع به مصرف کاربامازپین می‌کنند، به طور قابل توجهی در معرض خطر ابتلا به واکنش‌های پوستی نادر اما خطرناک یا حتی کشنده (سندرم استیونس-جانسون یا نکرولیز اپیدرمی سمی) هستند. آلل HLA-B*1502 تقریباً منحصراً در افرادی با اجداد آسیایی دیده می‌شود. کسانی که آزمایش آنها مثبت است باید از درمان با کاربامازپین، فنی توئین یا فسفوفنی توئین اجتناب کنند.