برای کمک به تشخیص بین بیماری کرون (CD) و کولیت اولسراتیو (UC)، دو نوع شایع از بیماری التهابی روده (IBD). همچنین به عنوان آزمایش تکمیلی برای سایر آزمایشهای مرتبط با IBD، از این آزمایش استفاده میشود.
نمونه خون که از ورید بازو گرفته میشود.
خیر
آنتیبادیهای ضد ساکارومایسس سرویزیه (ASCA) پروتئینهای ایمنی هستند که غالبا در افرادی که به بیماری التهابی روده (IBD) مبتلا هستند، وجود دارد. این آزمایش ASCA را در خون تشخیص میدهد.
ساکارومایسس سرویزیه مخمر شایعی است که در غذاهای مختلف یافت میشود. ارتباط بین وجود آنتیبادیهای ضد ساکارومایسس سرویزیه و درگیری آنها در روند بیماری التهابی روده تابحال کشف نشده است.
IBD گروهی از اختلالات مزمن است که تصور میشود به دلیل یک روند خود ایمنی ایجاد میشود و با بافتهای متورم و آسیب دیده در پوشش مجرای روده، مشخص میگردد. علائم و شدت IBD در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است با گذشت زمان نوسان داشته باشد. بسیاری از مبتلایان دچار عود بیماری و به دنبال آن دورههای کاهش علائم شده یا حتی بهبود مییابند.
دو نوع شایع IBD، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو است. بیماری کرون میتواند بر روی هر قسمت از مجرای روده، از دهان تا مقعد، تأثیر بگذارد؛ اما در درجه اول در روده کوچک و یا در روده بزرگ دیده میشود، در حالی که کولیت اولسراتیو در روده بزرگ رخ میدهد.
تشخیص بیماری کرون و کولیت اولسراتیو معمولاً براساس آزمایش آندوسکوپی و بررسی نمونههای برداشت شده (بیوپسی) از روده انجام میشود. از آنجا که هر دو این بیماریها را میتوان در روده بزرگ یافت، حتی با استفاده از بیوپسی نیز گاهی اوقات تشخیص این دو مشکل است. هنگامی که این اتفاق میافتد، آزمایش ASCA ممکن است مفید باشد زیرا ASCA بیشتر در افراد مبتلا به بیماری کرون دیده میشود تا در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو.
دو گروه از آنتیبادیهای ساکارومایسس سرویزیه تولید شده توسط بدن وجود دارد، ASCA IgG و ASCA IgA. آزمایش معمولاً شامل هر دو کلاس است. ASCA IgG ممکن است شدت بیماری و نیاز به جراحی را به عنوان یک گزینه درمانی پیشبینی کند.
آزمایش آنتیبادی ضد ساکارومیسس سرویزیه (ASCA) برای کمک به تشخیص بیماری کرون و کولیت اولسراتیو که دو نوع رایج بیماری التهابی روده هستند، استفاده میشود. آزمایش معمولاً شامل تشخیص دو کلاس مختلف ASCA در خون، یعنی IgG و IgA است.
بیماریهای التهابی روده در درجه اول از طریق ارزیابیهای غیر آزمایشگاهی مانند نمونهبرداری (بیوپسی) از روده تشخیص داده میشوند. با این حال در بعضی موارد، تشخیص بیماری کرون و کولیت اولسراتیو از یکدیگر دشوار است. برای کمک به تعیین نوع IBD در فرد، آزمایش ASCA اغلب همراه با آزمایش آنتیبادی ضد سیتوپلاسمی نوتروفیل (pANCA) انجام میشود. حضور ASCA در بیماری کرون بیشتر مشاهده میشود، در حالی که pANCA در کولیت اولسراتیو بیشتر است. سایر آزمایشات آنتیبادی نیز ممکن است همراه با آزمایش ASCA مانند anti-CBir1 (آنتی بادی ضد فلاژلین) و anti-Omp C (آنتی بادی پروتئین غشاء خارجی) استفاده شود.
آزمایش ASCA در وهله اول زمانی انجام میشود که فرد دارای علائم و نشانههایی باشد که نشان میدهد IBD است و یک پزشک سعی در تشخیص بین بیماری کرون و کولیت اولسراتیو دارد.
علائم و نشانههای IBD ممکن است شامل موارد زیر باشد:
نتیجه مثبت ASCA برای بیماری کرون، کولیت اولسراتیو یا بیماریهای التهابی روده ارزش تشخیصی ندارد، اما احتمال ابتلای فرد علامت دار به بیماری التهابی روده را بیشتر میکند.
نتایج آزمایش ASCA اغلب همراه با نتایج تست pANCA تفسیر میشود:
یک نتیجه منفی برای ASCA و pANCA لزوما IBD را رد میکند. ممکن است فردی که دارای نتایج آزمایش منفی است، دارای بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، یا بیماری التهابی روده از نوع دیگری باشد.
وجود آنتیبادیهای متعدد (ASCA ، anti-CBir1 ، anti-Omp C) ممکن است احتمال یک بیماری تهاجمیتر را نشان دهد، اما نتایج منفی، بیماری تهاجمی را رد نمیکنند.
در برخی موارد ممکن است چندین آزمایش آنتیبادی از جمله ASCA، آنتیبادی ضد سیتوپلاسمی نوتروفیل (pANCA)، anti-CBir1 (آنتیبادی ضد فلاژلین) و anti-Omp C (آنتیبادی پروتئین غشاء خارجی) با هم تحت عنوان پنل درخواست شوند که یافتههای کلی ارزیابی شده برای کمک به تشخیص بین بیماری کرون و کولیت اولسراتیو مورد استفاده قرار میگیرند و یا برای تلاش جهت کمک به تعیین پیش آگهی برای بیماری کرون در فرد، از این پنل استفاده میشود. وجود Anti-CBir1 و anti-Omp C نشاندهنده بیماری کرون است. وجود آنتیبادیهای متعدد ممکن است احتمال بیماری تهاجمیتر را نشان دهد، اما نتایج منفی وجود بیماری تهاجمی را رد نمیکند.
از آنجا که علائم مرتبط با IBD ممکن است با شرایط مختلفی مشاهده شود، آزمایشات دیگری اغلب قبل یا همراه با آزمایش ASCA انجام میشود تا علل دیگر علائم را رد کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره، به مقاله بیماری التهابی روده مراجعه کنید.
میزان ASCA موجود ممکن است با شدت علائم یا وضعیت فرد ارتباط نداشته باشد و از آن برای نظارت بر پاسخ به درمان بیماری، استفاده نشود.
آزمایش معمولاً فقط یک بار انجام میشود تا به کمک آن بتوان بین بیماری کرون و کولیت اولسراتیو تفاوت قائل شد. پس از تصمیمگیری، به طور کلی دیگر نیازی به آزمایش مجدد نیست. معمولاً درخواست آزمایش برای دو کلاس آنتیبادی، ASCA IgG و ASCA IgA، همزمان است. با این حال اگر فقط یکی از انواع در ابتدا درخواست داده شده باشد، نوع دیگر (یا به احتمال زیاد هر دو) ممکن است در زمان بعدی درخواست داده شود.
سطح آنتیبادی ممکن است در طول زمان متفاوت باشد، اما وقتی بدن فرد ASCA تولید کند، همچنان به تولید آن ادامه خواهد داد.
آزمایش ASCA توسط هر آزمایشگاهی ارائه نمیشود. ممکن است لازم باشد که نمونه خون خود را برای آزمایش به آزمایشگاه مرجع ارسال کنید و ممکن است از یک روز تا چند روز طول بکشد تا نتایج شما آماده شود.