برای غربالگری و تشخیص دیابت در دوران بارداری، بهعبارت دیگر برای تشخیص دیابت بارداری انجام میشود.
بیشتر خانمها از هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری از نظر دیابت بارداری غربال میشوند.
اگر شک ابتلای قبلی به دیابت وجود داشته باشد و یا عوامل خطر برای دیابت بارداری وجود داشته باشد در اینصورت این آزمایش در اوایل دوره بارداری انجام میشود.
نمونههای خون که از ورید بازویی در فواصل زمانی مشخصی گرفته میشود.
نحوهی آمادگی بستگی به این دارد که آیا تست تحمل گلوکز یک مرحلهای یا دو مرحلهای درخواست شده باشد.
تست یک مرحلهای تحمل گلوکز خوراکی ۲ ساعته: قبل از اینکه نمونه خون اولیه گرفته شود، باید ناشتا باشید (معمولاً یک شب). سپس به شما مقدار۷۵ گرم گلوکز بهصورت شربت برای نوشیدن داده میشود و نمونهی خون شما در فواصل ۱ ساعت و ۲ ساعت پس از نوشیدن شربت گرفته میشود.
تست دو مرحلهای:
تست چالش گلوکز: نیازی به ناشتایی نیست. به شما دوز ۵۰ گرم گلوکز داده میشود و بعد از ۱ ساعت نمونهی خون شما گرفته میشود.
اگر نتیجه ی این تست (تست چالش) غیرطبیعی باشد، یک آزمایش تحمل گلوکز خوراکی ۳ ساعته انجام میشود. قبل از اینکه نمونه اولیه خون گرفته شود باید ناشتا باشید. سپس مقدار ۱۰۰ گرم گلوکز به شما داده میشود و نمونهی خون شما در فواصل ۱ ساعت، ۲ ساعت و ۳ ساعت پس از خوردن دوز تجویز شده گرفته میشود.
گلوکز منبع اصلی انرژی سلولهای بدن و تنها منبع انرژی مغز و سیستم عصبی است. برای تامین این انرژی باید یک منبع ثابت وجود داشته باشد و سطح نسبتاً ثابت گلوکز باید در خون حفظ شود. آزمایشات تحمل گلوکز به تشخیص دیابت بارداری (دیابتی که در دوران بارداری پدید میآید) کمک میکند.
زنان مبتلا به دیابت بارداری و نوزادان آنها میتوانند در حین بارداری و همچنین پس از زایمان درمان مناسب را دریافت کنند. در صورت عدم درمان، مادران مبتلا به دیابت بارداری میتوانند بیش از حد مورد نیاز گلوکز را به نوزادان در حال رشد منتقل کنند و جنین آنها ممکن است وزن زیادی پیدا کند. این مادران ممکن است نوزادان درشتی به دنیا آورند (وزن ۹ پوند یا بیشتر)، که میتواند عوارضی را برای مادران و نوزادان آنها ایجاد کند، مانند زایمان دشوار و خونریزی شدید پس از زایمان یا نیاز به زایمان سزارین.
زنان مبتلا به دیابت بارداری به احتمال زیاد به سایر بیماریها مانند فشار خون بالا مبتلا میشوند. احتمال ابتلا به پره اکلامپسی در زنان مبتلا به دیابت بارداری افزایش مییابد.
نوزادانی که از مادران مبتلا به دیابت بارداری متولد میشوند، ممکن است در حین زایمان به دلیل اندازه، ضربه بیشتری ببینند. آنها ممکن است عوارض دیگری مانند مشکلات تنفسی، ابتلا به زردی و ممکن است با سطح گلوکز پایین متولد شوند. همچنین خطر نوزاد مرده متولد شده افزایش مییابد.
هم زنانی که دیابت بارداری داشتهاند و هم نوزادانشان در معرض خطر ابتلا به دیابت در طول زندگی خود هستند.
چندین سازمان بهداشتی توصیه میکنند که تمام زنان باردار باید با آزمایش خون از نظر دیابت بارداری مورد بررسی قرار گیرند.
در ایالات متحده، تست آزمایشگاهی ممکن است شامل یک روش یک مرحلهای یا دو مرحلهای باشد:
آزمایش یک مرحلهای تحمل گلوکز خوراکی 2 ساعته (OGTT): پس از اندازهگیری سطح گلوکز ناشتا، به فرد یک دوز ۷۵ گرم گلوکز برای نوشیدن داده میشود و سطح گلوکز وی در ۱ ساعت و ۲ ساعت پس از دوز اندازهگیری میشود. برای تشخیص دیابت، اگر فقط یکی از مقادیر (از جمله سطح گلوکز ناشتا) بیش از حد نرمال باشد کافی است.
آزمایش دو مرحلهای:
تست چالش گلوکز را به عنوان آزمایش غربالگری انجام دهید:
به یک خانم دوز ۵۰ گرم گلوکز داده میشود و بعد از ۱ ساعت سطح گلوکز خون او اندازهگیری میشود.
اگر تست چالش گلوکز غیرطبیعی است، یک آزمایش تحمل گلوکز خوراکی ۳ ساعته انجام دهید:
بعد از اندازهگیری سطح گلوکز ناشتا در خانمها، به او دوز ۱۰۰ گرم گلوکز داده میشود و گلوکز وی در فواصل زمانی مشخص اندازه گیری میشود. اگر حداقل ۲ مورد از موارد سطح گلوکز ناشتا، ۱ ساعت، ۲ ساعت یا ۳ ساعت بیش از حد معینی باشد، در این صورت دیابت بارداری تشخیص داده میشود.
کالج آمریکائی زنان و زایمان (ACOG) و موسسات ملی بهداشت (NIH) در حال حاضر رویکرد دو مرحلهای را توصیه میکنند، در حالی که انجمن غدد درون ریز رویکرد یک مرحلهای را توصیه میکند و انجمن دیابت آمریکا (ADA) هر دو رویکرد یک مرحلهای یا دو مرحلهای را مناسب میداند.
آزمایش تحمل گلوکز ممکن است برای غربالگری زنان باردار از نظر دیابت بارداری درخواست شود. چندین سازمان بهداشتی تست تحمل گلوکز را با استفاده از روش یک مرحلهای یا دو مرحلهای توصیه میکنند.
در بیشتر موارد، دیابت بارداری پس از زایمان از بین میرود، اما زنان مبتلا به دیابت بارداری در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری در بارداریهای بعدی و ابتلا به دیابت در آینده قرار دارند. برخی از سازمانها، از جمله ACOG و ADA، توصیه میکنند که زنان مبتلا به دیابت حاملگی ۴ تا ۱۲ هفته پس از زایمان آزمایشات مربوطه را برای دیابتی که وجود داشته انجام دهند. برای این منظور می توان از آزمایش قند خون ناشتا یا هموگلوبین A1C استفاده کرد.
زنان باردار معمولاً بین هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری از نظر دیابت بارداری غربال میشوند. اگر علائم و نشانههای دیابت وجود داشته و یا در بارداری قبلی دیابت بارداری پدید آمده باشد در این صورت ممکن است این آزمایش زودتر و در اوایل بارداری انجام شود.
اگر در معرض خطر دیابت نوع ۲ (دیابت آشکار) هستید، ممکن است در اوایل بارداری آزمایش شوید. در موارد زیر در معرض خطر هستید:
جداول زیر معنی نتایج آزمایش تحمل گلوکز دیابت بارداری را خلاصه میکنند.
رویکرد یک مرحلهای دیابت بارداری
نمونههایی که ناشتا و سپس ۱ ساعت و ۲ ساعت پس از نوشیدن ۷۵ گرم گلوکز گرفته میشوند. تشخیص GDM هنگامی داده میشود که هر یک از مقادیر به حد مجاز رسیده یا از آن عبور کند.
سطح گلوکز | زمان جمع آوری نمونه |
برابر یا بیشتر از ۹۲ میلی گرم در دسی لیتر (۵/۱ میلی مول در لیتر) |
ناشتا |
برابر یا بیشتر از ۱۸۰ میلی گرم در دسی لیتر (۱۰/۰ میلی مول در لیتر) |
۱ ساعته |
برابر یا بیشتر از ۱۵۳ میلی گرم در دسی لیتر (۸/۵ میلی مول در لیتر) |
۲ ساعته |
رویکرد دو مرحلهای دیابت بارداری: مرحله اول
مرحله اول: نمونه ۱ ساعته گلوکز بعد از نوشیدن ۵۰ گرم گلوکز گرفته میشود.
سطح گلوکز |
تفسیر نتایج |
کمتر از 140* mg/dL (7.8 mmol/L) |
نتیجه معمولی |
برابر یا بیشتر از 140* mg/dL (7.8 mmol/L) |
غیر نرمال، نیاز به تست OGTT (مرحله دوم را در زیر ببینید) |
* برخی از متخصصان حد ۱۳۰ میلی گرم در دسی لیتر (۷/۲ میلی مول در لیتر) را توصیه می كنند زیرا ۹۰٪ زنان مبتلا به دیابت بارداری را مشخص می كند، در حالی كه ۸۰٪ با حد ۱۴۰ میلی گرم در دسیلیتر (۷/۸ میلی مول در لیتر) شناسایی میشود. ACOG حد پایین تر ۱۳۵ میلی گرم در دسی لیتر (۷/۵ میلی مول در لیتر) را در گروههای قومی پر خطر با شیوع بالاتر دیابت بارداری توصیه میکند.
رویکرد دو مرحله ای دیابت بارداری: مرحله دو
OGTT تشخیصی: نمونه هایی که به عنوان ناشتا و سپس ۱ ، ۲ و ۳ ساعت بعد از نوشیدن ۱۰۰ گرم گلوکز تهیه میشوند. اگر دو یا چند نمونه از سطح نرمال فراتر رود، دیابت بارداری تشخیص داده میشود.
سطوح هدف |
زمان جمع آوری نمونه |
95 mg/dL (5.3 mmol/L) |
ناشتا |
180 mg/dL (10 mmol/L) |
۱ ساعت پس از نوشیدن گلوکز |
155 mg/dL (8.6 mmol/L) |
۲ ساعت پس از نوشیدن گلوکز |
140 mg/dL (7.8 mmol/L) |
۳ ساعت پس از نوشیدن گلوکز |
برخی آزمایشگاهها ممکن است از اعداد متفاوتی استفاده کنند.
برای بسیاری از زنان مبتلا به دیابت بارداری، داشتن یک رژیم غذایی سالم که دارای فیبر زیاد و کربوهیدرات کم باشد و انجام ورزش منظم برای کاهش سطح گلوکز خون کافی است. با این وجود، برخی از زنان ممکن است به داروهای دیابت نیاز داشته باشند. برای رساندن و نگهداری سطح گلوکز در حد طبیعی ممکن است کنترل رژیم، ورزش منظم یا داروهای دیابت مانند تزریق انسولین در بقیه دوران بارداری لازم باشد. برای اطلاعات بیشتر به مقاله دیابت یا پیوندهای موجود در مطالب مرتبط مراجعه کنید.
اگر شما به دیابت بارداری مبتلا شدهاید، پزشکتان به شما توصیه میکند تا سطح گلوکز خون خود را کنترل کنید تا میزان گلوکز شما در حد طبیعی یا زیر آن باشد و همچنین مشخص می کند که آیا به داروهای دیابت احتیاج دارید.
پایش خانگی بر میزان قند خون در فواصل منظم معمولاً توصیه میشود. این کار معمولاً با استفاده از ابزار کوچکی به نام گلوکومتر و نوارهای تست انجام میشود. شما می توانید گلوکز خود را با قرار دادن نوار آزمایش در گلوکومتر و سپس قرار دادن یک قطره خون از نوک انگشت روی نوار گلوکز، بررسی کنید. گلوکومتر یک قرائت دیجیتالی از سطح گلوکز خون شما را ارائه میدهد. به شما دستورالعملهایی برای افزایش یا پایین آمدن قند خون در ساعات مختلف روز داده میشود. با چک کردن منظم گلوکز، می توانید ببینید آیا برنامه غذایی و دارویی که دنبال میکنید به درستی برای شما کار میکند یا خیر.