دستگاه مانیتورینگ مستمر گلوکز (CGM) شامل یک حسگر کوچک است که در زیر پوست شکم یا بازو قرار میگیرد و با یک چسب در جای خود محکم میشود. سنسور گلوکز را در فضای اطراف سلولها (فضای بینابینی) در فاصلههای مشخصی اندازه گیری میکند و نتایج را به دستگاهی که به لباس شما متصل است یا در بعضی موارد به تلفن هوشمند ارسال میکند. این بازخوانیهای دیجیتالی به شما امکان میدهد سطح گلوکز خون را بهصورت لحظهای بدانید.
هیچ گونه آمادگی برای آزمایش مورد نیاز نیست، اما برای برخی از دستگاه های CGM نیاز است که روزی ۲ بار آزمایش قند خون نیز انجام شود.
پایش مداوم گلوکز (CGM) گلوکز موجود در فضای اطراف سلولها (فضای بینابینی) را اندازهگیری میکند. این دستگاه هر چند دقیقه گلوکز را اندازهگیری میکند تا تغییرات در سطح گلوکز را در زمان واقعی بررسی کند. سطح گلوکز خون و مایعات بینابینی دقیقاً یکسان نیستند اما نسبت نزدیکی با یکدیگر دارند.
گلوکز منبع اصلی انرژی سلولهای بدن و تنها منبع انرژی کوتاه مدت برای مغز و سیستم عصبی است. برای تامین انرژی بدن باید یک منبع ثابت وجود داشته باشد و سطح نسبتاً ثابت گلوکز باید در خون حفظ شود.
در طی هضم، کربوهیدراتهایی که میخورید به گلوکز (و سایر مواد مغذی) تجزیه میشوند. آنها توسط دستگاه هضم جذب میشوند، به خون منتقل شده و در سراسر بدن گردش میکنند. بهطور متداول، گلوکز خون بعد از غذا کمی افزایش مییابد و در پاسخ هورمون انسولین توسط لوزالمعده در خون آزاد میشود. مقدار انسولین آزاد شده با اندازه و محتوای وعده غذایی رابطه مستقیم دارد. انسولین به انتقال گلوکز به سلولهای بدن کمک میکند، جایی که برای انرژی استفاده میشود. با حرکت گلوکز به داخل سلولها و تجزیهی آن (متابولیزه شدن)، سطح گلوکز خون کاهش مییابد و لوزالمعده با کاهش ترشح انسولین به آن پاسخ میدهد.
اگر سیستم بازخورد گلوکز/ انسولین خون به درستی کار کند، مقدار گلوکز در خون نسبتاً ثابت باقی میماند. اگر سیستم بازخورد مختل شود و سطح گلوکز در خون افزایش یابد، بدن سعی میکند با افزایش تولید انسولین تعادل را برقرار کند.
دیابت شایعترین بیماری ناشی از عدم تعادل بین گلوکز و انسولین است. دیابت نوع ۱ زمانی ایجاد میشود که بدن قادر به تولید انسولین کافی برای کنترل سطح گلوکز خون نباشد. معمولاً در دیابت نوع ۱، سلولهای تولید کننده انسولین (سلولهای بتا) توسط سیستم ایمنی بدن خود فرد تخریب میشوند. دیابت نوع ۲ ناشی از مقاومت به انسولین (بدن در برابر انسولین واکنش طبیعی نشان نمیدهد) و کاهش نسبی تولید انسولین است.
افراد دیابتی که از انسولین برای کنترل سطح گلوکز خون استفاده میکنند باید چندین بار در روز قند خون خود را آزمایش کنند. به طور معمول، این کار بهکمک نمونهی خون نوک انگشت (با استفاده از لانست) و سپس تنظیم دوز انسولین آنها بر اساس قند خون انجام میشود. در این حالت هر روز لازم است که به انگشتان دست سوزن زده شود، همچنین این نوع پایش، قند خون را فقط در زمان آزمایش و نه به طور مداوم فراهم میکند.
دستگاه پایش مستمر قند خون برای درک بهتر شما و پزشک از چگونگی تغییر سطح گلوکز در طول روز ایجاد شده است. این به شما فرصتی میدهد که با موارد کمتری از بروز هیپوگلیسمی و هیپرگلیسمی مواجه شده و برای پاسخ به موقع به این حالتها، کنترل بهتری از قند خون خود را داشته باشید.
نسخههای مختلف دستگاههای CGM در دسترس هستند و آنها همچنان در حال بهبود هستند. دستگاههای CGM در درجه اول برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ در نظر گرفته شده است اما همچنین توسط برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ که انسولین مصرف میکنند استفاده میشود. آنها برای استفاده در بزرگسالان و نوجوانان و برخی از آنها برای استفاده در کودکان توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید شدهاند.
برخی از ویژگیهای دستگاههای CGM عبارتند از:
یک استفاده از CGM در رابطه با پمپ انسولین است. هنگام غذا خوردن و افزایش سطح گلوکز، دستگاه CGM سطح گلوکز را اندازهگیری میکند. کنترلهای موجود در پمپ انسولین به این نتیجه واکنش نشان میدهند تا انسولین را منتقل کنند. این سیستم٬ها در حال حاضر در بزرگسالان و نوجوانان تأیید شده است، اکنون میتواند در کودکان ۷ ساله مورد استفاده قرار گیرد و در کودکان کوچکتر مورد مطالعه قرار میگیرد.
CGM توسط اکثر افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ استفاده نمیشود، اما هرچه دستگاههای CGM دقیقتر و کار کردن با آنها راحتتر میشود استفاده از آنها رایجتر میشود و افزایش مییابد.
CGM در درجه اول برای بزرگسالان، نوجوانان و برخی از کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ در نظر گرفته شده است و همچنین ممکن است برای کسانی که دیابت نوع ۲ دارند، خصوصاً کسانی که از انسولین استفاده میکنند و باید چندین باردر روز گلوکز خود را بررسی کنند، مفید باشد.
CGM برای کمک به کنترل خوب گلوکز به صورت روزانه و دستیابی به اهداف گلیسمی (هموگلوبین A1c) استفاده میشود. این دارو همچنین برای پیش بینی و پیشگیری از دورههای افت قند خون مورد استفاده قرار میگیرد، خصوصاً اگر مرتباً آنها را تجربه کرده و یا علائم هشدار دهنده مشخصی نداشته باشید (عدم اطلاع از قند خون).
توصیههای اخیر در مورد CGM از انجمن دیابت آمریکا (ADA) "استانداردهای مراقبت پزشکی در دیابت" شامل موارد زیر است:
در صورت ابتلا به دیابت نوع ۱ ممکن است روزانه و بهطور مداوم از CGM استفاده شود تا کنترل گلوکز بهتری داشته باشید. این ممکن است زمانی باشد که شما از رژیمهای تحت فشار انسولین استفاده میکنید (بهعنوان مثال، تزریق مکرر انسولین در زیر پوست (زیر جلدی) یا انفوزیون مداوم انسولین زیر جلدی) یا هنگامی که به اهداف هموگلوبین A1c دست پیدا نمی کنید. در بعضی موارد، ممکن است از CGM در هنگام ابتلا به دیابت نوع ۲ و استفاده از انسولین و نیاز به آزمایش مکرر گلوکز استفاده شود. تا روی گلوکز، کنترل بهتری داشته باشید.
در صورت ابتلا به دیابت، ممکن است پزشک شما بخواهد دادههای مربوط به تغییر و کنترل روزانه گلوکز شما را جمع آوری و بررسی کند، در اینصورت ممکن است از CGM استفاده شود.
CGM ممکن است در صورت عدم آگاهی از دیابت و افت قند خون (بدون علائم مشخص) یا هنگامیکه بهطور مکرر دچار قند خون پایین یا بالا میشوید مورد استفاده قرار گیرد.
نهاد دهید که ممکن است به ثابت شدن سطح گلوکز و بهبود کنترل گلوکز کمک کند.
مقادیر گلوکز از دستگاههای CGM بهطور کلی با سطح گلوکز خون ارتباط نزدیک دارد. دامنه نتایج شما برای سطح گلوکز توسط پزشک معالج شما تعیین میشود و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
نتایج CGM میتواند تنوع در سطح گلوکز را در طول روز مشخص کند، روندها را شناسایی کند و سطح گلوکزخیلی پایین (هیپوگلیسمی) یا خیلی زیاد (هیپرگلیسمی) را با ارسال یک هشدار در شما شناسایی کند. وقتی سطح گلوکز به حد نرمال تعیین شده توسط دستگاه برسد، هشدار را ارسال میکند.
بررسی الگوهای دادههای گلوکز (مانند دادههای جمع آوری و تهیه شده در طی چندین روز در یک گزارش) میتواند به شما و پزشک شما کمک کند تا تغییرات سطح گلوکز را بررسی کرده و اقداماتی را پیشنهاد دهید که ممکن است به ثابت شدن سطح گلوکز و بهبود کنترل گلوکز کمک کند.
خیر، آنها با توجه به سازندهی دستگاهها متفاوت هستند. همه آنها گلوکز را در فضای بینابینی اندازهگیری میکنند، اما تعداد روزهای استفاده و سن استفادهکننده میتواند متفاوت باشد. برخی از این دستگاهها ممکن است اعلام خطر کنند و نحوه ارسال هشدار و گزارش نیز ممکن است متفاوت باشد. با ادامه پیشرفت ِ کار این دستگاهها، انجمن آمریکایی متخصص غدد درون ریز بالینی و کالج غدد درون ریز آمریکا و سایر افراد در جامعه پزشکی دوست دارند برخی از استاندارد سازیها را با دستگاهها مشاهده کنند، از جمله:
دادههای پمپ انسولین (در صورت لزوم) که میتواند همراه با دادههای گلوکز بارگیری و مشاهده شود.
خیر، دستگاههای CGM به نسخه (تجویز پزشک) نیاز دارند.
بله، دستگاههای CGM وجود دارند که میتواند نتایج را به شخص مورد آزمایش نشان دهند و همچنین نتایج را برای تلفنهای هوشمند افراد دیگر (مانند والدین و پزشکان) ارسال کنند، پیامهای متنی هشدار ارسال کنند و دادههای نمودار را با گذشت زمان نمایش دهند.
خیر، آنها برای دورههای خاصی استفاده و تایید شدهاند و باید همانطور که توسط سازنده ثبت شده است، جایگزین شوند. این احتمال وجود دارد که در ادامه روند کار با دستگاههای CGM بتوانند از مدت بیشتری استفاده شوند.
در این زمان، اکثر دستگاههای CGM هنوز هم برای مقایسه و برای اطمینان از اینکه دستگاه CGM برای اندازه گیری صحیح گلوکز (کالیبراسیون) تنظیم شود، گلوکز خون در روز دو مرتبه مورد بررسی قرار میگیرد. برخی از آنها همچنین نیاز دارند که قبل از ایجاد تغییر در درمان، نتیجه CGM کم یا زیاد را با آزمایش گلوکز خون تأیید کنید. با ادامه پیشرفت دستگاهها، این الزامات احتمالاً تغییر خواهد کرد.
آدرس: تهران، خیابان استاد مطهری، بعد از خیابان مفتح، خیابان جهانتاب، خیابان نقدی، پلاك ۱۲، طبقه اول
کد پستی: ۱۵۷۶۶۳۵۷۱۴
صندوق پستی: ۱۵۸۷۵۹۴۸۳
تلفن: ۰۲۱۸۸۵۴۵۹۲۲
فکس: ۸۸۷۶۷۱۵۹ - ۸۸۷۶۵۵۶۱