نمونه خون وریدی
سطح GGT بعد از غذا کاهش می‌یابد. ممکن است حداقل ۸ ساعت قبل از آزمایش از شما خواسته شود که ناشتا باشید. (به غیر از آب چیزی مصرف نکنید). همچنین ممکن است از شما خواسته شود که الکل یا مصرف برخی داروهای تجویز شده را متوقف کنید.
گاما-گلوتامیل ترانسفراز (GGT) آنزیمی است که در بسیاری از اندام‌های بدن و با بیش‌ترین غلظت در کبد یافت می‌شود. GGT در اکثر بیماری‌هایی که به کبد یا مجاری صفراوی آسیب می رسانند، در خون افزایش می یابد. این آزمایش سطح GGT را در یک نمونه خون اندازه‌گیری می‌کند.
در حالت نرمال، GGT در سطح پایین وجود دارد، اما هنگامی که کبد آسیب دیده باشد، سطح GGT می‌تواند افزایش یابد. اگر هر یک از مجاری صفراوی که صفرا را از کبد به روده می‌برد، توسط تومورها یا سنگ، انسداد پیدا کند GGT معمولاً اولین آنزیم کبدی است که در خون افزایش می‌یابد. این امر آن را به حساس‌ترین آزمایش آنزیمی کبد برای تشخیص مشکلات مجاری صفراوی تبدیل می‌کند.
آزمایش GGT یک آزمایش اختصاصی نیست و در افتراق علل مختلف آسیب کبدی مفید نمی‌باشد زیرا می‌تواند با انواع مختلف بیماری‌های کبدی مانند سرطان کبد و هپاتیت ویروسی و همچنین سایر موارد غیر کبدی مانند سندرم حاد کرونر افزایش یابد. به همین دلیل، آزمایش GGT به تنهایی به‌عنوان آزمایش روتین درخواست نمی‌شود. با این وجود، می‌تواند همراه با آزمایشات دیگر و در تعیین علت بالا بودن میزان فسفاتاز قلیایی (آنزیم دیگری که در کبد یافت می‌شود) مفید باشد.
هم GGT و هم Alp در بیماری‌های کبدی افزایش می‌یابند، اما Alp فقط در بیماری‌های بافت استخوان افزایش می‌یابد. بنابراین، می‌توان از GGT به عنوان تست تکمیلی برای حالت افزایش یافته‌ای از Alp استفاده کرد تا به شما کمک کند که تعیین کنید که آیا افزایش Alp به علت بیماری کبد یا استخوان است.
سطح GGT گاهی اوقات با مصرف حتی مقدار کمی الکل افزایش می‌یابد. سطح بالاتری از آن در افرادی که به‌صورت مزمن الکل می‌نوشند دیده می‌شود تا در افرادی که کمتر از ۲ تا ۳ بار در روز مصرف می‌کنند یا فقط بعضی از مواقع زیاد می‌نوشند (۴ یا ۵ بار در عرض دو ساعت). از آزمایش GGT ممکن است در ارزیابی اینکه فردی به‌صورت حاد یا مزمن الکل مصرف کرده است استفاده شود.
از آزمایش گاما-گلوتامیل ترانسفراز (GGT) می‌توان برای تعیین علت افزایش فسفاتاز قلیایی استفاده کرد. هر دو Alp وGGT در بیماری مجاری صفراوی و در برخی بیماری‌های کبدی افزایش می‌یابند، اما Alp فقط در بیماری استخوان افزایش می‌یابد. بنابراین، اگر سطح GGT در فردی نرمال ولی مقدارAlp بالا باشد، علت افزایش Alp به احتمال زیاد بیماری استخوان است.
از تست GGT گاهی اوقات برای کمک به تشخیص بیماری کبد و انسداد مجاری صفراوی استفاده می شود. این آزمایش معمولاً همراه با سایر آزمایشهای کبدی مانند آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلکالن فسفاتاز و بیلی‌روبین (در مورد پانل کبد نیز بخوانید) درخواست می‌شود. عموما، افزایش سطح GGT نشان می‌دهد که کبد آسیب دیده است اما به طور خاص به شرایطی که ممکن است باعث آسیب شود اشاره نمی‌کند.
از GGT می‌توان برای غربالگری سوء مصرف مزمنِ الکل استفاده کرد (در حدود ۷۵٪ از افرادی که به‌صورت مزمن مشروبات الکلی می‌نوشند افزایش می‌یابد) و برای پایش بر استفاده از الکل یا سوء استفاده در افرادی که تحت درمان الکلیسم یا هپاتیت الکلی هستند درخواست می‌شود.
هنگامی که سطح Alp شما بالا باشد ممکن است تست GGT درخواست شود. آزمایش Alp ممکن است به تنهایی یا به‌عنوان بخشی از یک پنل معمول کبدی برای بررسی آسیب کبدی درخواست شود، حتی اگر هیچ علائمی وجود نداشته باشد. تست GGT ممکن است هنگامی انجام شود که نتایج آزمایش Alp زیاد باشد اما سایر آزمایشات کبدی (مانند AST و ALT) نرمال باشند.
GGT ممکن است همراه با سایر آزمایشات عملکرد کبدی در صورت داشتن علائم و نشانه‌های مهمی که نشان‌دهنده بیماری کبدی است، مانند:
درخواست شود.
GGT همچنین ممکن است برای کسی که سابقه سوء مصرف الکل دارد، و درمان خود را کامل کرده است به منظور پایش بر انطباق با برنامه درمان، مورد آزمایش قرار گیرد.
نتایج GGT همراه با نتایج آزمایش فسفاتاز آلکالن و نتایج آزمایشات دیگر که ممکن است همزمان انجام شده باشد، مانند آزمایشات پنل کبد، تفسیر می‌شوند.
یک Alp بالا با سطح GGT بالا کمک می‌کند تا بیماری استخوان به‌عنوان علت افزایش سطح Alp رد شود. یک Alp بالا با GGT کم یا طبیعی به این معنی است که افزایش Alp به احتمال زیاد به دلیل بیماری استخوان است.
افزایش سطح GGT نشان می‌دهد که بیماری در حال آسیب به کبد است، اما علت آسیب را مشخص نمی‌کند. به طور کلی، هرچه سطح بالاتر باشد، آسیب بیشتری به کبد وارد شده است. افزایش سطح ممکن است به دلیل بیماری‌های کبدی، مانند هپاتیت یا سیروز باشد، اما همچنین ممکن است به دلیل شرایط دیگری مانند نارسایی احتقانی قلب، سندرم متابولیک، دیابت یا پانکراتیت باشد. همچنین ممکن است در اثر سوء مصرف الکل، بیماری کبدی الکلی یا استفاده از داروهایی که برای کبد سمی هستند ایجاد شود.
نتیجه آزمایش GGT کم یا طبیعی نشان دهنده عدم ابتلا به بیماری کبد یا مصرف الکل می‌باشد.
بله، GGT بسیار حساس است و در صورت عدم وجود علائم می‌تواند افزایش داشته باشد. این افزایش ممکن است موقتی باشد، شاید به دلیل داروهایی باشد که می‌خورید یا به دلیل نوشیدن الکل در طی ۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش باشد. اگر سایر آنزیم‌های کبدی طبیعی هستند، پزشک ممکن است آزمایش GGT را در تاریخ دیگری تکرار کند. اگر GGT بسیار بالا باشد و یا سایر آنزیم‌های کبدی شما بالا رفته باشد، ممکن است لازم باشد آزمایشات دیگری برای شناسایی علت انجام شود.
با گذشت زمان، سطح GGT شما از هر سطح که هنگام قطع مصرف الکل بوده به حد طبیعی کاهش می‌یابد. این ممکن است چندین هفته تا بیش از یک ماه طول بکشد. پرهیز از مصرف الکل احتمال آسیب بیشتر به کبد شما را کاهش می‌دهد و باید باعث بهبود عملکرد کبد شود.
حتی مصرف مقدار کمی الکل در عرض ۲۴ ساعت قبل از آزمایش GGT ممکن است باعث افزایش موقتی GGT شود. با این وجود، تنوع ژنتیکی بین افراد می‌تواند باعث ایجاد تفاوت در این پاسخ GGT به مصرف الکل شود. سیگار کشیدن همچنین می تواند GGT را افزایش دهد.
افزایش سطح GGT ممکن است شاخصی از بیماری‌های قلبی عروقی و یا فشار خون بالا باشد. برخی مطالعات نشان داده است که افرادی که سطح GGT آن‌ها افزایش یافته است خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی را افزایش می‌دهند، اما دلیل این ارتباط هنوز مشخص نیست.
در برخی بیماری‌های ژنتیکی که جریان صفرا از کبد قطع یا سرکوب می‌شود، سطح پایین GGT مشاهده می‌شود.
داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطح GGT شوند شامل فنی‌توئین، کاربامازپین و باربیتورات‌ها مانند فنوباربیتال هستند. استفاده از بسیاری از داروهای تجویز شده و غیر تجویز شده، از جمله داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NASIDs)، داروهای کاهش دهنده چربی، آنتی بیوتیک‌ها، مسدود کننده‌های گیرنده هیستامین (برای درمان تولید بیش از حد اسید معده)، داروهای ضد قارچی، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد بارداری خوراکی و هورمون‌ها مانند تستوسترون، می‌تواند سطح GGT را افزایش دهد. داروهای ضد انعقادی خاص (به‌عنوان مثال هپارین) و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی (به عنوان مثال متوترکسات) نیز باعث افزایش سطح GGT در سرم می‌شوند.
سطح GGT با افزایش سن در زنان افزایش می یابد، اما در مردان افزایش نمی‌یابد و همیشه در مردان تا حدودی بالاتر از زنان است.
