هدف از آزمایش CEA اندازه گیری حضور و مقدار CEA در نمونه آزمایشی بیمار است. CEA نوعی نشانگر تومور است. تومور مارکر ماده ای است که در بدن یافت می شود و ممکن است نشانه سرطان یا سایر بیماری ها باشد.
آزمایش CEA برای تشخیص سرطان استفاده نمی‌شود، اما ممکن است به پزشکان در پیش‌بینی احتمال پیشرفت سرطان، تعیین اثربخشی درمان، و بررسی اینکه آیا سرطان پس از درمان بازگشته است یا خیر، کمک کند.
نمونه خونی که از ورید بازو گرفته می شود
سایر مایعات بدن مانند مایع صفاقی از شکم، مایع پلورال از اطراف ریه‌ها یا مایع مغزی نخاعی (CSF)
خیر.
راهنمای سریع تست
آنتی ژن کارسینوامبریونیک (CEA) پروتئینی است که در درجه اول با انواع خاصی از سرطان مرتبط است. متداول‌ترین راه برای اندازه گیری CEA از طریق آزمایش خون است، اگرچه سایر مایعات بدن نیز ممکن است آزمایش شوند.
آزمایش CEA برای تشخیص سرطان استفاده نمی‌شود، اما ممکن است به پزشکان در پیش‌بینی احتمال پیشرفت سرطان، تعیین اثربخشی درمان، و بررسی اینکه آیا سرطان پس از درمان بازگشته است یا خیر، کمک کند.
درباره آزمایش
هدف از آزمایش
هدف از آزمایش CEA اندازه گیری حضور و مقدار CEA در نمونه آزمایشی بیمار است. CEA نوعی نشانگر تومور است. تومور مارکر ماده‌ای است که در بدن یافت می‌شود و ممکن است نشانه سرطان یا سایر بیماری‌ها باشد.
این آزمایش ممکن است برای چندین هدف انجام شود:
تخمین پیش‌آگهی سرطان: منظور از پیش‌آگهی، پیش‌بینی دوره یا نتیجه مورد انتظار یک بیماری است. پزشکان ممکن است از سطح CEA همراه با عوامل دیگری مانند مرحله یا وسعت سرطان یک فرد برای تخمین پیش آگهی آنها استفاده کنند.
کنترل و نظارت بر درمان سرطان: افزایش یا کاهش سطح CEA در طول درمان انواع خاصی از سرطان ممکن است منعکس کننده‌ی تاثیر اقدامات درمانی باشد. به عنوان مثال، در مورد سرطان کولون و رکتوم، سطح CEA به طور کلی به عنوان یک اندازه‌گیری پایه پس از تشخیص گرفته می‌شود تا بتوان آن را با سطوح CEA در آینده که در طول درمان اندازه‌گیری می‌شود مقایسه کرد.
تشخیص عود سرطان: پزشکان اغلب سطوح CEA را پس از درمان برخی سرطان‌ها به‌عنوان روشی برای تشخیص بازگشت سرطان اندازه‌گیری می‌کنند. به عنوان مثال، بیماران مبتلا به سرطان کولون و رکتوم در مراحل اولیه، آزمایش CEA را هر 3 تا 6 ماه برای چندین سال پس از دریافت درمان اولیه انجام می‌دهند.
علاوه بر سرطان روده بزرگ و رکتوم، آزمایش CEA ممکن است در رابطه با انواع سرطان‌های زیر انجام شود:
آزمایش CEA برای غربالگری که هدف آن جستجوی سرطان در افراد بدون علامت است استفاده نمی‌شود. همچنین برای تشخیص سرطان استفاده نمی‌شود زیرا شرایط غیر سرطانی دیگر نیز می‌توانند باعث افزایش سطح CEA شوند و همچنین به این دلیل که همه سرطان‌ها باعث افزایش سطح CEA نمی‌شوند.
شرایط غیر سرطانی که می‌تواند باعث افزایش سطح CEA شود شامل زخم معده، پانکراتیت، سیگار کشیدن، عفونت ریه، بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو یا دیورتیکولیت، زخم کبد و التهاب کیسه صفرا است.
آزمایش CEA
نحوه انجام آزمایش
مراحل جمع‌آوری نمونه‌های مورد استفاده برای آزمایش CEA در مطب پزشک، بیمارستان، آزمایشگاه یا سایر محیط‌های پزشکی پس از دستور یک متخصص انجام می‌شود.
انجام تست CEA
آزمایش CEA معمولاً بر روی نمونه خونی که از ورید بازو گرفته می شود، انجام می شود. گاهی، سایر مایعات بدن مانند مایع صفاقی از شکم، مایع پلورال از اطراف ریه‌ها یا مایع مغزی نخاعی (CSF) توسط پزشک برای آزمایش جمع‌آوری می‌شود.
قبل از آزمایش
قبل از گرفتن نمونه خون یا مایع جنب برای آزمایش CEA، هیچ آمادگی خاصی لازم نیست. از آنجایی که سیگار می‌تواند سطوح CEA را افزایش دهد، ممکن است از افراد سیگاری خواسته شود تا برای مدت کوتاهی قبل از آزمایش از استعمال دخانیات خودداری کنند.
اگر پزشک معالج دستور آزمایش مایعات صفاقی یا CSF را برای کنترل بر سطح CEA بدهد، ممکن است از بیمار خواسته شود که مثانه و روده خود را قبل از آزمایش خالی کند.
در مدت زمان انجام آزمایش
خونگیری از طریق سیاهرگ بازوئی انجام می شود. اگر پزشکان برای آزمایش از مایعات صفاقی یا پلور استفاده کنند اغلب از سونوگرافی برای هدایت سوزن به داخل شکم یا پشت بیمار استفاده می شود. مایع مغزی نخاعی از طریق سوراخ کمری یا شیار نخاعی با کمک سوزن مربوطه استخراج می شود.
روش نمونه گیری از مایع نخاع حدود 30 دقیقه طول می کشد، بیماران باید برای جلوگیری از نشت مایع در اطراف محل سوراخ شدن، چندین ساعت پس از آن استراحت کنند.
بعد از آزمایش
در حالی که خطرات ناشی از آزمایش CEA به طور کلی بسیار کم است، بیمارانی که آزمایش خون انجام می دهند ممکن است عوارض جانبی خفیفی مانند درد خفیف، حساسیت به لمس، یا کبودی در محل وارد شدن سوزن را تجربه کنند. این علائم معمولاً به سرعت از بین می روند.
برای نمونه های آزمایشی گرفته شده از مایع جنب، صفاقی یا مغزی نخاعی، بیماران ممکن است عوارض جانبی بیشتری را تجربه کنند. بسته به نحوه جمع آوری نمونه، این عوارض می تواند شامل سردرد، سرگیجه، از دست دادن خون یا عفونت باشد. به ندرت ممکن است به روده، مثانه یا ریه ها آسیب وارد شود.
بیماران می توانند در مورد هرگونه نگرانی در مورد عوارض جانبی آزمایش و همچنین هرگونه محدودیت در کار یا فعالیت پس از انجام آزمایش CEA با پزشک خود مشورت کنند.
نتایج آزمایش CEA
دریافت نتایج آزمایش
بیماران می‌توانند نتایج آزمایش CEA خود را ظرف چند روز دریافت کنند زیرا نمونه باید در آزمایشگاه آنالیز شود. ممکن است یک ویزیت بعدی برای بحث در مورد یافته‌های آزمایش لازم باشد، یا اینکه پزشک ممکن است این نتایج را از طریق یک پورتال سلامت آنلاین به اشتراک بگذارد یا آنها را از طریق پست ارسال کند.
در برخی موارد، پزشکان ممکن است منتظر بمانند تا نتایج آزمایش CEA و آزمایشات اضافی تکمیل شود تا بتوانند همه نتایج را یکجا بررسی کنند.
تفسیر نتایج آزمایش
نتایج آزمایش CEA بر حسب نانوگرم در میلی‌لیتر (ng/mL) یا میکروگرم در لیتر (µg/L) گزارش می‌شود. گزارش آزمایش ممکن است شامل تفسیری از اندازه گیری مانند نرمال یا غیر طبیعی باشد.
هنگام تفسیر نتایج آزمایش CEA، پزشکان چندین عامل از جمله هدف آزمایش CEA و نتایج آزمایش قبلی را در نظر می‌گیرند.
هنگامی که از CEA برای کمک به تخمین پیش آگهی سرطان استفاده می‌شود، پزشکان نتایج آزمایش CEA را همراه با آزمایش‌های تصویربرداری یا سایر معاینات در نظر می‌گیرند. برای برخی از انواع سرطان، سطوح بالای CEA با پیش آگهی بدتری همراه است.
بیمارانی که در حال درمان سرطان هستند ممکن است چندین بار در طول دوره درمان و پس از آن، سطح CEA را آزمایش کنند. اگر سطح CEA در ابتدا بالا باشد و بالا هم بماند، می تواند نشان دهنده عدم پاسخ سرطان به درمان باشد. اگر سطح CEA در ابتدا بالا باشد اما سپس کاهش یابد، ممکن است نشان دهد که درمان تأثیر دارد. سطوح CEA که کم شروع می‌شود و بعداً افزایش می‌یابد می تواند نشان دهنده سرطانی باشد که پس از تکمیل درمان بیمار عود کرده است.
همیشه افزایش CEA نشانه عود سرطان یا مقاومت در برابر درمان نیست. ممکن است CEA بدون رشد سرطان افزایش یابد. اگر آزمایش CEA نشان دهنده سطح بالا باشد، می‌توان از انواع مختلف تست‌های پیگیری برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد علت احتمالی استفاده کرد.
از آنجایی که روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری CEA وجود دارد، بهتر است از یک روش آزمایش برای کنترل بر سطوح در طول زمان استفاده کنید تا بتوانید نتایج آزمایش را به بهترین نحو مقایسه کنید.
آزمایشات CEA به تنهایی به ندرت برای تعیین مرحله سرطان یا اثربخشی درمان استفاده می‌شود. به همین دلیل، برای بیماران مهم است که معنای آزمایش CEA خود را با پزشک در میان بگذارند که بتواند اهمیت آن را در زمینه مورد منحصر به فرد خود توضیح دهد.
سوالاتی از پزشک در مورد نتایج آزمایش
بیماران ممکن است بخواهند برای درک بهتر نتایج آزمایش CEA از پزشک خود سؤالات زیر را بپرسند:
نتایج آزمایش CEA من چگونه است؟
سطوح آزمایش CEA من در طول زمان چگونه تغییر کرده است؟
این نتایج آزمایش برای تشخیص یا گزینه های درمانی من چه معنایی دارد؟
هر چند وقت یک لازم است آزمایش CEA انجام گیرد؟
آیا انجام آزمایشات پیگیری کننده ی دیگر بر اساس نتیجه آزمایش CEA من لازم است؟
آزمایش CEA میزان آنتی ژن کارسینوامبریونیک در خون، مایع نخاعی یا مایع صفاقی را بررسی می‌کند.
CEA پروتئینی است که در حضور آن در جنین های در حال رشد طبیعی است اما پس از تولد کاهش پیدا کرده یا وجود ندارد. از آنجایی که CEA به طور معمول در بزرگسالان یافت نمی‌شود، تشخیص آن می‌تواند به سرطان‌های خاص یا سایر مشکلات سلامتی مرتبط باشد.
برای اندازه‌گیری CEA در خون یا سایر مایعات بدن در حال حاضر کیت تست خانگی وجود ندارد.
هزینه آزمایش CEA به عوامل مختلفی مانند پوشش بیمه سلامت بیمار، محل انجام آزمایش و آزمایشات دیگری که همزمان انجام می‌شود بستگی دارد.
آزمایش ممکن است توسط یک مرکز بیمه سلامت پوشش داده شود. ممکن است برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد هزینه‌های آزمایش، با ارائه دهنده بیمه درمانی یا بیمارستانی که آزمایش را انجام می‌دهد تماس بگیرید. برخی از این هزینه ها ممکن است شامل هزینه ویزیت بیمار، همچنین هزینه‌های دریافت نمونه و آنالیز نمونه آزمایشی باشد.