برای تشخیص کمبود یا سمیت ویتامین آ
وقتی علائم مربوط به کمبود ویتامین آ و یا ازدیاد آن را نشان میدهید، یا هنگامیکه در معرض خطر برای کمبود این ویتامین هستید.
نمونه خون وریدی که از ورید بازویی گرفته میشود.
ناشتا بودن لازم است و ۲۴ ساعت قبل از جمع آوری نمونه نباید الکل مصرف شود.
ویتامین آ یک ویتامین محلول در چربی است که به طور طبیعی در بسیاری از غذاهایی که میخوریم وجود دارد. رتینول شکل اولیه ویتامین آ در انسان است. این آزمایش میزان رتینول در خون را اندازهگیری میکند. ویتامین آ یک ماده مغذی ضروری است که برای سلامت بینایی و پوست، تشکیل استخوان، عملکرد سیستم ایمنی بدن و تولید مثل لازم است. برای تولید گیرندههای نوری در چشم و حفظ پوشش سطح چشم و سایر غشاهای مخاطی لازم است.
فقدان ویتامین آ میتواند در دید شب تأثیر بگذارد، باعث آسیب دیدگی چشم شود و در موارد شدید منجر به کوری شود.
مقادیر بسیار زیاد ویتامین آ می تواند سمی باشد، باعث ایجاد یک سری علائم شود و گاهی منجر به نقایص مادرزادی شود.
بدن نمی تواند ویتامین آ بسازد و باید نیاز خود را ازمنابع غذایی حاوی ویتامین آ تامین کند. منابع گوشتی، ویتامین آ (به عنوان رتینول) را تأمین میکنند، در حالی که منابع گیاهی و میوهها کاروتن (مادهای که توسط کبد به ویتامین آ تبدیل میشود) را تأمین میکنند. ویتامین آ در کبد و بافتهای چربی ذخیره میشود (محلول در چربی است) و بزرگسالان سالم ممکن است به اندازه یک سال ذخیره داشته باشند. بدن از طریق سیستم بازخوردی سطح نسبتاً پایداری را در خون حفظ میکند به این صورت که در صورت لزوم ویتامین آ را از ذخیره آزاد میکند و جذب ویتامین آ در رژیم غذایی را بر حسب نیاز افزایش یا کاهش میدهد.
کمبود ویتامین آ در ایالات متحده نادر است، اما طبق گزارشات سازمان بهداشت جهانی (WHO) در نیمی از کشورها، به ویژه در کشورهای فقیر که تعداد زیادی از افراد رژیم غذایی محدود دارند، یک مشکل عمده بهداشتی است. یکی از اولین علائم کمبود ویتامین آ شب کوری است. كودكان خردسال و زنان باردار بسیار بیشتر از دیگران تحت تأثیر قرار میگیرند. در ایالات متحده، کمبود ویتامین آ عمدتا در افراد مبتلا به سوتغذیه، اسهال مزمن، اختلالات سوء جذب مانند بیماری سلیاک، فیبروز کیستیک یا پانکراتیت مزمن، در افراد مسن و در افرادی که الکلی هستند، بیماری کبد و انسداد مجاری صفراوی دارند، دیده میشود.
جراحی روی روده یا پانکراس میتواند عواقب مشابهی داشته باشد. کمبود ویتامین آ یک عامل خطر برای سرخک شدید است، درمان با ویتامین آ میتواند طول مدت بیماری را کوتاه کند و ممکن است از شدت علائم و خطر مرگ بکاهد. سمیت ویتامین آ در درجه اول به دلیل استفاده بیش از حد از مکملهای ویتامین اتفاق میافتد. با این حال، گاهی اوقات در رژیم غذایی که شامل مقدار زیادی از غذاهای حاوی مقادیر بالایی از ویتامین آ، مانند جگر باشد، نیز اتفاق میافتد.
آزمایش ویتامین آ برای کمک به تشخیص کمبود ویتامین آ در افراد دارای علائم و نشانههایی مانند شب کوری یا افرادی که در معرض کمبود ویتامین آ هستند، استفاده میشود. انجام آزمایش به منظور روتین نیست زیرا کمبود ویتامین آ در ایالات متحده نادر است. گاهی اوقات ممکن است برای تشخیص سطح سمی ناشی از مصرف مقادیر زیاد ویتامین آ این آزمایش درخواست شود.
هنگامی که علائم و نشانههایی از کمبود ویتامین آ را نشان میدهید یا دچار سوء تغذیه عمومی هستید، آزمایش ویتامین آ ممکن است انجام شود. این علائم و نشانهها شامل موارد زیر است:
در صورت ابتلا به بیماری همراه با سوء جذب مواد مغذی، آزمایش ممکن است به صورت دورهای انجام شود، مانند:
وقتی علائم و نشانههای شما و سابقه پزشکی شما، سمی بودن ویتامین آ را نشان میدهد، این آزمایش ممکن است درخواست شود. اگر سمیت ویتامین آ دارید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
سطح طبیعی ویتامین آ در خون به معنای آن است که شما در حال حاضر به اندازه کافی ویتامین آ دارید، اما این به معنی میزان ذخیره بدن شما نیست. بدن تا زمان کاهش ذخیره ویتامین آ، مقدار آن را در خون در سطح نسبتاً پایدار حفظ می کند. کم بودن نتیجه آزمایش خون برای ویتامین آ به معنای کمبود ویتامین آ بهمقدار کافی است. این امر میتواند منجر به شب کوری در کنار سایر عوارض شود. سطح بالای ویتامین آ درخون به طور معمول به معنی وجود بیش از حد ویتامین آ در خون است و ممکن است در سایر قسمتهای بدن رسوب کند و منجر به مسمومیت شود. دریافت بیش از حد ویتامین آ، معمولاً از طریق مکملها یا داروهای خاص، میتواند باعث سرگیجه، سردرد و حالت تهوع شود. در موارد جدی، می تواند منجر به کما شود و زندگی را تهدید کند. در زنان باردار، ویتامین آ زیاد باعث نقص مادرزادی در نوزادان آنها میشود.
افرادی که مقدار حداقلی از ویتامین آ بهصورت ذخیره دارند ممکن است در حد مرزی اما همچنان کافی دارای این ویتامین باشند تا زمانیکه به بماری مبتلا شوند و یا شرایطی مانند حاملگی پیدا کنند که در اینصورت تقاضا ومطالبه ی بیشتری برای ویتامین آ پیدا میکنند. این یکی از دلایل شب کوری در بسیاری از نقاط جهان در دوران حاملگی است. خوردن مقادیر زیادی مواد غذایی همراه با بتا کاروتن، مانند هویج، میتواند باعث زرد - نارنجی شدن پوست فرد شود اما باعث سمیت ویتامین آ نمیشود. بدن در صورت وجود مقدار کافی ویتامین آ کافی، بتا کاروتن را به ویتامین آ تبدیل نمیکند.
منابع ویتامین آ از قبل ساخته شده شامل گوشت (به ویژه جگر)، تخم مرغ، لبنیات و غذاهای غنی شده است. منابع کاروتن (عمدتا بتا کاروتن) شامل میوهها و سبزیجات با رنگ روشن مانند هویج، اسفناج، زردآلو، سیب زمینی و طالبی است.
برای نوجوانان و بزرگسالان ۱۴ سال به بالا، رژیم توصیه شده برای مردان ۹۰۰ میکروگرم (۳۰۰۰ واحد بین المللی) و برای زنان ۷۰۰ میکروگرم (۲۳۱۰ واحد بین المللی) است. توصیههای مربوط به دیگران، مانند نوزادان، کودکان و زنان باردار، متفاوت است. برای این موارد، لیستهای ارائه شده توسط موسسات ملی بهداشت مکملهای غذایی را مشاهده کنید.
کمبودهای خفیف تا متوسط با مکملها یا با تغییر در رژیم غذایی درمان میشوند. کمبود شدیدتر ممکن است نیاز به پایش بر دوزهای درمانی ویتامین A داشته باشد.
خیر، این تست به تجهیزات تخصصی نیاز دارد و توسط هر آزمایشگاهی ارائه نمیشود. در بسیاری از موارد نمونه خون شما به یک آزمایشگاه مرجع ارسال میشود.