آزمایش تب دانگ

آزمایش تب دانگ برای تعیین اینکه آیا فردی با علائم و نشانه‌ها و احتمالاً مواجهه اخیر با ویروس دنگی آلوده شده است، استفاده می‌شود. تشخیص عفونت بدون آزمایشات آزمایشگاهی دشوار است زیرا علائم ممکن است در ابتدا شبیه سایر بیماری‌ها مانند عفونت چیکونگونیا باشد. دو نوع آزمایش اولیه در دسترس است:

• آزمایش مولکولی (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز، PCR) - این نوع آزمایش ماده ژنتیکی ویروس دانگ را در خون در هفته اول پس از ظهور علائم (تب) تشخیص می‌دهد و می‌تواند برای تعیین اینکه کدام یک از ۴ سروتایپ عامل عفونت است، مورد استفاده قرار گیرد. یک نوع آزمایش RT-PCR در زمان واقعی می‌تواند دانگ و دو ویروس منتقل شده توسط پشه‌ها، زیکا و چیکونگونیا را تشخیص دهد و بین این سه تمایز دهد. فقط بعضی از آزمایشگاه‌های تشخیص طبی بعد از راستی آزمائی برای انجام این تست، قادر به انجام آزمایش هستند. اگرچه این آزمایش در بیمارستان‌ها یا کلینیک‌ها در دسترس نیست، پزشکان می‌توانند آن را از طریق مراکز بهداشت عمومی ایالتی و محلی خود درخواست دهند. با توجه اعلام مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها، نتایج ممکن است از چهار روز تا دو هفته طول بکشد.

آزمایش‌های مولکولی خون پس از ۷ روز از بیماری احتمالاً ویروس را تشخیص نمی‌دهند. اگر نتیجه آزمایش PCR منفی باشد، طبق نظر  CDC می توان از آزمایش آنتی بادی برای کمک به تشخیص استفاده کرد (به قسمت زیر مراجعه کنید).

• آزمایش آنتی بادی - این آزمایشات در درجه اول برای کمک به تشخیص عفونت فعلی یا اخیر استفاده می‌شود. آن‌ها دو دسته از آنتی بادی‌های تولید شده توسط بدن را در پاسخ به عفونت تب دانگ ، IgG و IgM تشخیص می‌دهند. تشخیص ممکن است به ترکیبی از این آزمایشات نیاز داشته باشد زیرا سیستم ایمنی بدن در طی دوره بیماری میزان متفاوتی از آنتی بادی تولید می‌کند.

ابتدا آنتی بادی‌های IgM  تولید می‌شوند و آزمایشات مربوط به این آنتی بادی در صورتیکه حداقل ۷-۱۰ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس انجام شوند بسیار موثر خواهند بود. سطح  این آنتی بادی درخون برای چند هفته افزایش می‌یابد، سپس به تدریج کاهش می‌یابد. بعد از چند ماه، آنتی بادی‌های IgM به زیر سطح قابل تشخیص می‌رسند.

آنتی بادی‌های IgG در پاسخ به عفونت با سرعت کمتری تولید می‌شوند. به طور معمول، سطح آن در یک عفونت حاد افزایش می‌یابد، پایدار می‌شود و سپس به مدت طولانی ادامه می‌یابد. افرادی که قبل از عفونت فعلی در معرض ویروس قرار گرفته‌اند، سطحی از آنتی بادی‌های IgG را در خون حفظ می‌کنند که می‌تواند در تفسیر نتایج تشخیصی تأثیر بگذارد.

وقتی افراد پس از سفر به مناطق گرمسیری که ویروس دانگ در آن وجود دارد، علائم و نشانه‌های مربوط به دانگ را نشان می‌دهند، آزمایش ممکن است انجام شود. برخی از علائم و نشانه‌های اصلی عبارتند از:

• تب شدید ناگهانی (۱۰۴ درجه فارنهایت یا ۴۰ درجه سانتی گراد)

• سردرد یا درد شدید در پشت چشم

• درد مفصل، عضله یا استخوان

• خونریزی از لثه و بینی

• کبود شدن پوست

• کاهش تعداد گلبول‌های سفید

آزمایش مولکولی برای تشخیص عفونت حاد طی یک هفته از شروع علائم انجام می‌شود، در حالی که آزمایش آنتی بادی ممکن است بیش از ۴ روز پس از ظهور علائم درخواست شود. اگر آزمایش آنتی بادی انجام شود، ممکن است یک نمونه خون اضافی پس از دو هفته از بروز علائم جمع‌آوری شود تا افزایش سطح آنتی بادی مورد بررسی قرار گیرد.

آزمایش مولکولی - آزمایش PCR که وجود ویروس را تشخیص می‌دهد، به طور کلی مطمئن‌ترین وسیله برای تشخیص است. نتیجه مثبت حاصل از PCR قطعی تلقی می‌شود. یک نتیجه منفی در تست PCR ممکن است نشان دهد که هیچ عفونتی وجود ندارد یا سطح ویروس برای تشخیص بسیار پایین است، مانند موقعیکه آزمایش بعد از یک دوره ۷ روزه انجام شود که در آن ویروس در نمونه جمع‌آوری شده وجود دارد. نتیجه منفی PCR با آزمایش آنتی بادی پیگیری می‌شود.

آزمایش آنتی بادی - آزمایش آنتی بادی ممکن است مثبت یا منفی گزارش شود، یا ممکن است به عنوان یک تیتر آنتی بادی با تفسیر اینکه کدام نوع آنتی بادی (IgG یا IgM) وجود دارد، گزارش شود.

آزمایش‌های مثبت IgM و IgG برای آنتی بادی‌های دانگ که در یک نمونه اولیه خون شناسایی شده است به این معنی است که احتمالاً فرد طی هفته‌های اخیر به ویروس دانگ آلوده شده است. اگر شخصی به ویروس مشابهی از قبیل چیکونگونیا (که واکنش متقابل گفته می‌شود) آلوده شده باشد، آزمایش آنتی بادی IgM نیز می‌تواند مثبت باشد. اگر آزمایش اولیه آنتی بادی IgM مثبت باشد، برای تأیید وجود آنتی بادی‌های ویروس دانگ و رد سایر عفونت‌های ویروسی، از آزمایش دوم به نام آزمایش خنثی سازی کاهش پلاک (PRNT) استفاده می‌شود.

اگر IgG مثبت باشد اما IgM کم یا منفی باشد، احتمالاً فرد زمانی در گذشته دچار عفونت شده است. اگر تیتر آنتی بادی IgG دانگ بین نمونه اولیه و نمونه ای که ۲ تا ۴ هفته بعد گرفته شود، چهار برابر یا بیشتر افزایش یابد (به عنوان مثال، تیتر ۱: ۴ تا تیتر ۶۴:۱ افزایش پیدا کرده باشد) پس احتمال دارد که شخص به یک عفونت جدید دچار شده است.

آزمایش‌های منفی برای آنتی بادی‌های IgM یا IgG ممکن است به این معنی باشد که فرد مورد آزمایش عفونت دانگ ندارد و علائم بیماری به دلیل دیگری است، یا ممکن است سطح آنتی بادی برای اندازه گیری بسیار پایین باشد. ممکن است فرد هنوز به عفونت دانگ مبتلا باشد - ممکن است بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس خیلی زود باشد که بتوان سطح قابل تشخیصی از آنتی بادی تولید شده باشد.

جدول زیر نتایجی را که ممکن است با آزمایش آنتی بادی مشاهده شود بصورت خلاصه نشان می‌دهد:

علائم جسمی مانند بثورات یا درد مفاصل علایم قابل اعتمادی برای تشخیص تب دانگ نیستند زیرا علائم تا قبل از اینکه تب اولیه رد نشود ظاهر نمی‌شوند.

اگر شخصی به آربو ویروس دیگری مانند ویروس نیل غربی آلوده شود، آزمایشات آنتی بادی برای تب دانگ می‌تواند مثبت باشد. پزشک برای تشخیص عفونت، نتایج آزمایش، سابقه پزشکی و تاریخچه سفر اخیر فرد را مورد بررسی قرار می‌دهد.

هیچ تست آزمایشگاهی نمی‌تواند پیش بینی کند که آیا عفونت به شکل شدیدتر پیشرفت می‌کند یا خیر، اما کسانی که قبلاً به دانگ آلوده شده‌اند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دانگ شدید در طی عفونت دوم هستند.

در حال حاضر، هیچ روش ایمونیزاسیونی وجود ندارد که در صورت مواجهه شدن با ویروس، از تب دانگ پیشگیری کند. اجتناب از مواجهه با ویروس به محافظت در برابر گزش پشه بستگی دارد. هنگام مسافرت در آب و هوای گرمسیری، از مواد دور کننده ی حشرات استفاده کنید که شامل پیراهن های آستین بلند و شلوارهای بلند است. در زمانی که پشه‌ها بسیار فعال هستند یعنی در سپیده دم و غروب در خانه بمانید.

خیر، ویروس در اثر تماس فرد به فرد یا در معرض ترشحات تنفسی منتشر نمی‌شود. ویروس هنگام گزش فرد آلوده توسط پشه و سپس گزش فرد سالم پخش می‌شود. ممکن است در موارد نادر از طریق انتقال خون، اهدای عضو یا از طریق مادر به جنین منتقل شود.

بله، چهار نوع (سروتایپ) ویروس دانگ وجود دارد. ممکن است به یک سروتیپ آلوده شوید و بعداً با سروتایپ دیگری آلوده شوید. هنگام مواجهه با یک سروتایپ، هیچ ایمنی محافظتی متقاطع نسبت به همه ویروس‌های دانگ پدید نمی آید. علاوه بر این، عفونت بعدی با ویروس تب دانگ معمولاً با بیماری شدیدتری همراه است.